MEHMET LEVENTOĞLU
Ünlü bilim kurgu yazarı ISAAC ASİMOV'un ünlü bilim kurgu eseri I ROBOT adlı romanında ilk kez işlediği robotlarla insanların ölümle sonuçlanan karşılaşmaları ve akıllı robotların insan soyunu yok edebilir teorisi gerçek hayatta ilk kez somut olarak yaşandı ve akıllı Robotlar ilk kez bir insanı öldürdü. Fabrika üretim safhalarında ve sosyal alanlarda proglanarak insanların yaşam alanına dahil olan Robot teknolojisinde hızlı bir gelişme süreci izlenirken küresel şirketler pek çok dalda insanların gelecekte gündelik yaşamında da görev üstelenebilecek akıllı robot üretimini ve geliştirmeyi hızla sürdürüyor.
Asimov'un ilk kez yazdığı Robot yasalarına göre " hiç bir robot bir insana zarar veremez" kuralı için henüz yüksek teknolojiyle Akıllı Robot üreten firmalarca bir yazılım önlemi alınmazken Amerika'nın Michigan eyaletinde bir araba parçaları üreticisindeki robot, kontrolden çıktı ve 57 yaşındaki teknisyen kadının kafatasını ezerek ölümüne yol açması tedbirler almaya sevketti. Robot üretici firmaları çözüm üretilmesi yönünde . 12 yıldır firmada çalışan Wanda Holbrook, rapora göre 'robotik makineler' tarafından sıkıştırıldı ve olay yerinde hayatını kaybetti. Independent'ın haberine göre, 57 yaşındaki kadın, tesisin 100 numaralı bölümündeyken bir anda çözülemeyen şekilde robot hareket etmeye başladı. Dava dosyasında yer alan bilgilere göre, normalde bölümdeki hücreler güvenlik kapılarıyla ayrılıyordu ancak kapılar henüz çözülemeyen bir şekilde açıldı. Kadını sıkıştıran robot, Wanda'nın başına bir römork parçası fırlatarak kafatasının ezilmesine neden oldu. Olayın ardından soruşturma açılırken, ölen teknisyenin eşi 5 robot firmasına dava açacak.
Isaac Asimov’un Robot Yasası
Ünlü bilimkurgu yazarı Isaac Asimov, robotların davranışlarını sınırlayan ve var olmalarının temel dayanağı olan dünyaca ünlü Robot Yasası’nı geliştirmiştir ve 3 maddeden oluşmuştur. Bu nedenle 3 ROBOT YASASI olarak bilinir. Bu üç önemli kural gelecekte, gerçek yaşamda da robot biliminin vazgeçilmez ilkeleri olacağı kabul edilmektedir.. Nitekim günümüzden 20.000 yıl sonrasını anlattığı Vakıf dizisinde zaman zaman karşımıza çıkan ünlü robot R. Daneel Olivaw, bu uzun süreç boyunca değişmez robotik yasalara bağlı kalmıştır. Robotların kesinlikle uymaları gereken ve bu kurallar dışında hareket etmelerini imkansız kılan üç ünlü yasa şunlardır:
Bir robot, bir insana zarar veremez ya da zarar görmesine seyirci kalamaz.
Bir robot, birinci kuralla çelişmediği sürece bir insanın emirlerine uymak zorundadır.
Bir robot, birinci ve ikinci kuralla çelişmediği sürece kendi varlığını korumakla mükelleftir.
BANDIRMA GERÇEK -MEHMET LEVENTOĞLU
