Fransa'da devam eden ve komşu ülkelere sıçrayan hükümet karşıtı protestolar artmaya devam ediyor. Fransa ekonomisine büyük darbe vurduğu iddia edilen protestoların önünü kesmek için bir dizi açıklama ,geri adım gelişmesine rağmen eylemlerin devam etmesi Avrupa ülkeleri hükümetlerini endişeye düşürecek noktaya geldi.10 bin kişinin sokaklara çıktığı ve vitrinlerin kırıldığı, araçların yakıldığı ve mağazaların yağmalandığı Paris'te hasar özellikle büyük oldu.
Fransa Maliye Bakanı Bruno Le Maire Sarı yelekliler protestolarının ülke ekonomisi için "bir felaket" olduğunu söyledi.
Fransa'da üst üste dört haftasonu yapılan akaryakıt zamları, yakıt vergileri, yaşam pahalılığına karşı sosyal medyada organize olan eylemcilerin başlattığı protestoların nasıl durdurulacağı merak edilirken Birçok eylemcinin istifa etmesini istediği Cumhurbaşkanı Macron'un önümüzdeki günlerde ulusa sesleneceği de belirtildi.
Dün itibariyle Cumartesi günü 125 bin kişi sokaklara çıkarken, 1700'den fazla kişi gözaltına alındı.Paris'te Eyfel Kulesi ve Louvre Müzesi de dahil bazı turistik mekanlar bu haftasonu kapalı kaldı.Maliye Bakanı La Maire durumu hem toplum hem de demokrasi adına "büyük bir kriz" diye tanımlarken Paris'te protestolar ve çatışmalar sırasında hasar gören mağazalar için "Ticaret için bir felaket, ekonomimiz için bir felaket" dedi.
Belediye Başkan Yardımcısı Emmanuel Gregoire "Eylemciler daha dağınık oldukları için bir hafta öncesine kıyasla daha fazla hasar oldu." oldu..Bu arada, Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Drian da, Twitter'de eylemlerin nedeninin Paris İklim Anlaşması olduğunu iddia eden ABD Başkanı Donald Trump'a sert tepki gösterdi.
Ekonomik hasar ne kadar kötü?
Ekonomik maliyetin tam anlamıyla anlaşılabilmesi için çok erken. Ancak hasarın büyük olduğu açık.Fransa Başbakanı Emmanuel Macron, Fransa Başbakanı Emmanuel Macron'un Pazar günü yaptığı duyuruda, Elysee, işveren örgütleri ve yerel seçilmiş yetkililerin derneklerini Pazartesi günü bir araya getireceğini söyledi., hükümet karşıtı protestocuların taş attığı, arabaları yaktığı ve ülke çapında mağaza ve restoranlara vandalize edilen şiddetli "sarı yelek" ayaklanmaları dördüncü haftasına girdi.
İŞTE SARI YELEKLİLERİN TALEPLERİ
Sıfır evsiz: ACİL.
Gelir vergisi daha kademeli olsun.
Asgari ücret net 1300 avro olsun. [Hâlihazırda net asgari ücret yaklaşık 1150 avro.]
Köylerde ve şehir merkezlerinde küçük esnaf korunsun. (Şehir merkezlerinin etrafında küçük ölçekli ticareti yok eden dev alışveriş merkezi inşaatlarına son verilsin) + şehir merkezlerinde bedava otoparklar kurulsun.
Konutlar için büyük bir ısı yalıtımı projesi (vatandaşa da tasarruf yaptıran bir ekoloji uygulaması).
BÜYÜKLER (McDonalds, Google, Amazon, Carrefour) BÜYÜK vergi ödesin, küçükler (zanaatkârlar, küçük ve orta ölçekli işletmeler) küçük.
Herkes için aynı sosyal güvenlik sistemi (zanaatkârlar ve bireysel girişimciler de dahil). Serbest çalışanlar için ayrı sosyal güvenliğe [Bağ-Kur benzeri] son verilsin.
Emeklilik sistemi dayanışmacı ve sosyal kalsın. (Puanlı emeklilik hesabına hayır).
Akaryakıt zammına son.
1200 avronun altında emeklilik maaşı olmasın.
Tüm seçilmişlerin maaşı ülkenin ortalama maaşıyla eşit olsun. Seyahat ve ulaşım harcamaları denetlensin, ancak zorunlu olanlar karşılansın. Yemek ve tatil kuponu hakları olsun.
Tüm Fransızların maaşları, aynı zamanda emeklilik maaşları ve sosyal yardımlar enflasyona endekslensin.
Fransa sanayi muhafaza edilsin; üretimin ülke dışına kaydırılmasına son verilsin. Sanayimizi korumak uzmanlığımızı ve işlerimizi korumak demektir.
Ülke dışı çalışanlar sistemine [AB üyesi ülke vatandaşlarının bir başka ülkede çalışmaya gönderilmesi – posted workers] son verilsin. Fransa topraklarında çalışan bir kişinin aynı maaş düzenine ve haklara sahip olmaması kabul edilemez. Fransa sınırları içinde çalışma hakkı olan herkes Fransız vatandaşlarıyla eşit olmalı ve o kişinin işvereni Fransız işverenlerle aynı vergileri ödemeli.
İş güvenliği hakkında: büyük şirketlerin sözleşmeli işçi çalıştırma hakkı sınırlandırılsın. Kadrolu çalışma hakkı istiyoruz.
Rekabet ve İstihdam İçin Vergi Kredisi [CICE – Büyük şirketler için vergi indirimi] kaldırılsın. Buradan elde edilecek kaynak (elektrikle çalışan arabaların aksine gerçekten ekolojik olan) hidrojenle çalışan araba üretimi için Fransa sanayiine aktarılsın.
Kemer sıkma politikalarına son. Hiçbir meşruiyeti olmayan borç faizlerinin ödemesi durdurulsun. Ödenmesi gereken borçlara kaynak olarak en fakir ve az varlıklı kesimin parasını almak yerine, 80 milyarlık vergi kaçakçılığının peşine düşülsün.
Zorunlu göç hareketlerinin sebeplerine çözüm üretilsin.
Sığınmacılara iyi davranılsın. Onlara barınak, güvenlik, temel gıda ve çocuklarına eğitim sağlamak bizim sorumluluğumuz. Dünyanın birçok ülkesinde, sığınma talebine yanıt bekleyen kişiler için ağırlama kampları kurulması adına Birleşmiş Milletler’le işbirliği halinde çalışılsın.
Sığınma talebi reddedilenler ülkelerine gönderilsin.
Hakiki bir entegrasyon politikası uygulansın. Fransa’da yaşamak Fransız olmayı gerektirir (tamamlayana sertifika verilmek üzere Fransızca dil, Fransa tarihi ve vatandaşlık bilgisi dersleri verilsin).
Azami ücret ayda 15000 avro olsun.
İşsizler için iş alanları açılsın.
Engellilere verilen mali ödeme artırılsın.
Kiralara sınırlama getirilsin. Daha çok sayıda makûl ücretli kiralık konut yapılsın (özellikle öğrenciler ve güvencesiz koşullarda çalışanlar için).
Fransa’ya ait mülklerin (baraj, havalimanı…) satışa çıkarılması yasaklansın.
Yargı, polis, jandarma ve orduya daha kapsamlı imkânlar sunulsun. Güvenlik güçlerine fazla mesai için ödeme yapılsın veya bunun karşılığı tatile çevrilebilsin.
Ücretli otoyollardan toplanan paranın tamamı Fransa’da otoyol ve yolların yapımına, bakımına ve güvenliğine yatırılsın.
Gaz ve elektrik ücretleri özelleştirmeler sonrasında artış gösterdi. Tekrar kamusallaştırılsın ve fiyatlar aşağı çekilmesi.
Küçük yerleşimlerdeki demiryolu hatlarının, postane şubelerinin ve ilkokul ve anaokullarının kapatılmasına son verilsin.
Yaşlı nüfusun hayat seviyesi yükseltilsin. Yaşlılar üzerinden para kazanılması yasaklansın. Gri altın [yaşlıların biriktirdiği para] devri kapandı. Gri refah çağı başlıyor.
Anaokulundan lise sona kadar hiçbir sınıfta öğrenci sayısı 25’i geçmesin.
Psikiyatrik desteğin yaygınlaşması için imkânlar sunulsun.
Halk oylaması anayasaya girsin. Her bireyin yasa teklifini sunabileceği, bağımsız bir teşkilatın denetiminde kolay anlaşılır ve etkili bir site kurulsun. Eğer söz konusu yasa teklifi 700 binin üzerinde imza toplarsa, Meclis bunu tartışıp, düzeltip, tasarı haline getirerek tüm Fransızların katılacağı bir halk oylamasına sunmakla yükümlü olsun.
Cumhurbaşkanlığı görev süresi yeniden 7 yıla çıkarılsın [cumhurbaşkanının görev süresi, milletvekili görev süresine tekabül etmesi ve bu sayede yasama ve yürütmenin farklı siyasi görüşler tarafından kutuplaşmasını engellemek gerekçesiyle 2000 yılında 7 yıldan 5 yıla indirilmişti]. (Cumhurbaşkanının seçiminden iki yıl sonra milletvekili seçimlerinin düzenlenmesi cumhurbaşkanının yürüttüğü siyasete bir memnuniyet veya memnuniyetsizlik mesajı verilmesini sağlıyordu. Bu da halkın sesini duyurmasına katkıda bulunuyordu.)
Emeklilik yaşı 60 olsun. Fizikî zorluk içeren mesleklerde (inşaat işçiliği, mezbaha işçiliği gibi) çalışan herkes için ise 55 olarak belirlensin.
6 yaşındaki, tek başına bakımını üstlenemeyeceğinden çocuklar 10 yaşında girene kadar geçerli olmak üzere çocuk bakımı için parasal destek sistemi geri getirilsin.
Ticari malların dolaşımı demir yollarıyla sağlansın.
Vergilerde stopaj sistemine son verilsin.
Eski cumhurbaşkanlarına ömür boyu ödenek uygulamasına son verilsin.
Banka kartıyla ödeme yapıldığında esnafa ek vergi uygulanmasın.
Gemi yakıtlarına ve kerosene vergi getirilsin.
BANDIRMA GERÇEK- MEHMET LEVENTOĞLU - KAYNAK NEW YORK TİMES-07-12-2018
