Bölgede ve Dünyada Öne Çıkanlar
✓ Türkiye
• Türkiye'de son 24 saatte 1.442 kişiye Kovid-19 tanısı konuldu, 63 kişi hayatını
kaybetti, toplam vaka sayısı 321 bin 512, can kaybı 8 bin 325 oldu.
• Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Azerbaycan Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramov
ile telefonda görüştü.
✓ Terörle Mücadele
• Yıldırım-7 Operasyonu kapsamında Diyarbakır'ın Lice ilçesi kırsalındaki hava destekli
operasyonda 3 PKK'lı terörist etkisiz hale getirildi.
• Mersin'de, terör örgütü DEAŞ'a yönelik operasyonda 10 şüpheli gözaltına alındı.
• İstanbul'da terör örgütü DEAŞ'a yönelik operasyonda, yabancı uyruklu 14 şüpheli
gözaltına alındı.
✓ Düzensiz Göç
• Muğla'nın Datça ilçesinde, Yunan sahil güvenlik unsurlarınca Türk kara sularına geri
itilen 6 sığınmacı karaya çıkarıldı.
• Sahil Güvenlik Komutanlığı, son bir haftada 214 düzensiz göçmenin kurtarıldığını, 3
göçmen kaçakçısının da yakalandığını bildirdi.
✓ Doğu Akdeniz
• Türkiye, Ege ve Doğu Akdeniz'deki sorunların diyalog ile çözülmesine yönelik gerekli
adımları atarken, Yunanistan atış eğitimleri maksadıyla Türkiye'nin sorumluluk
sahasında geniş bir alanı kapsayan 2 yeni NAVTEX yayımladı. Bunun üzerine
Türkiye de ilan edilen sahaların Antalya NAVTEX İstasyonu sorumluluk sahasında
olduğunu belirterek, bu NAVTEX ilanlarını kendisi tekrar yayınladı.
✓ Kafkasya
• Azerbaycan ordusu, topraklarını işgalden kurtarmak için başlattığı operasyonda,
Ermenistan ordusuna ait çok sayıda zırhlı aracı imha etti.
o Cephe hattındaki çatışmalar gece boyunca devam etti. Azerbaycan ordusu,
Ermenistan ordusunun mevzilerine ve araçlarına ağır hasar verdi.
o Tüm cephe boyunca şiddetli çatışmalar sürüyor.
• İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Said Hatibzade, Azerbaycan ile Ermenistan arasında
Dağlık Karabağ'da devam eden çatışmalar esnasında İran topraklarına düşen havan
topları ve roketlerle ilgili gazetecilere açıklamada bulundu.
o Azerbaycan'ın toprak bütünlüğüne saygı gösterilmesi, sivillere yönelik
saldırılardan kaçınılması ve ciddi müzakerelerin başlamasının gerekliliğine vurgu
yapan Hatibzade, İran'ın bu konuda yardımcı olmaya hazır olduğunu yineledi.
o "Ülkemizin sınır bölgelerindeki hareketliliği büyük bir hassasiyetle izliyoruz.
Çatışmanın taraflarından topraklarımıza yönelik hiçbir taciz kabul edilemez. Tüm
tarafları bu konuda gerekli dikkati göstermeleri konusunda ciddi bir biçimde
uyarıyoruz."
o Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel
Macron, gerçekleştirdikleri telefon görüşmesinde, Ermenistan-Azerbaycan cephe
hattındaki çatışmaları ele aldı.
• Azerbaycan Cumhurbaşkanlığından yapılan açıklamaya göre, Aliyev'i telefonla arayan
Macron, çatışmadan duyduğu endişeyi dile getirdi, ateşkes sağlanması ve
müzakerelerin yeniden başlaması çağrısında bulundu.
o Aliyev de Ermenistan silahlı kuvvetlerinin Azerbaycan yerleşim birimlerine ağır
top atışları sonucunda 19 Azerbaycanlı sivilin hayatını kaybettiğini, 60'tan fazla
kişinin yaralandığını ve yüzlerce evin yıkıldığını bildirdi.
o Azerbaycan ordusunun başarılı karşı saldırı operasyonu gerçekleştirerek işgal
altındaki toprakların bir kısmını kurtardığını vurgulayan Aliyev, Erivan
yönetiminin müzakere sürecini sekteye uğratacak adımlar atarak sürece ağır darbe
vurduğunu kaydetti.
o Aliyev, müzakere sürecinin bozulması ve çatışmaların başlamasının sorumlusunun
Erivan yönetimi olduğunu belirtti.
• Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, El Cezire kanalına, Azerbaycan ordusunun
topraklarını işgalden kurtarmak için başlattığı operasyonu değerlendirdi.
o Dağlık Karabağ sorununun çözülmemesinin başlıca nedeninin Ermenistan'ın
barıştan yana olmaması olduğuna işaret eden Aliyev, Birleşmiş Milletler Güvenlik
Konseyinin işgale kayıtsız şartsız son verilmesi gerektiği yönündeki 4 kararının
Erivan yönetimince hiçe sayıldığını hatırlattı.
o Aliyev, çözüm sürecini yürüten AGİT Minsk Grubunun 28 yıldır hiçbir sonuç elde
edemediğini ifade ederek "Biz, 'durun, çalışacağız, müzakere yürüteceğiz, yardım
edeceğiz" gibi beyanları dinleyecek durumda değiliz. Bunları defalarca duyduk. 30
yıl daha bekleyecek vaktimiz yok. Sorun şimdi çözülmelidir." diye konuştu.
• Ermenistan'ın Azerbaycan sivil yerleşim yerlerine yaptığı bombalı saldırıları
görüntülemek için Terter kentinde bulunan Türk gazetecilerin bulunduğu yerin
yakınlarına top mermileri düştü. Basın mensupları olayda yara almadı.
✓ Orta Doğu
• ABD Dışişleri Bakanlığı, terör örgütü YPG/PKK'ya bağlı sözde güvenlik güçlerine
400 milyon değerinde yeni bir destek programı başlattı.
• Yemen ordusu eylül ayında ülkenin farklı cephelerinde yaşanan çatışmalarda 1000'den
fazla Husi milisin öldürüldüğünü duyurdu.
• Yemen'in El-Cevf ili Valisi Emin el-Akimi, ordunun, Husiler'in kontrolündeki ElHazm kentini üç taraftan kuşattığını açıkladı.
• Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin, ABD'li mevkidaşı Mike Pompeo ile yaptığı
telefon görüşmesinde, "ABD'nin Bağdat Büyükelçiliğini kapatmasının Irak halkının
çıkarlarıyla örtüşmediğini" belirtti.
• Yönetmen Bryan Fogel'in gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayetini ele alan "Muhalif" (The
Dissident) adlı belgesel filmi, 16. Zürih Film Festivali'nde gösterime girdi.
✓ Kuzey Amerika
• Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) testi pozitif çıkan ABD Başkanı Donald Trump'ın
doktoru Sean Conley, ABD Başkanı'na ilaç tedavisine başlandığını bildirdi.
• ABD Temsilciler Meclisi Vekili Bill Pascrell, yeni tip koronavirüsle (Kovid-19)
mücadele kapsamında ABD'ye tıbbi yardım malzemesi gönderen Türk-Amerikan
Ulusal Yönlendirme Komitesi'ne (TASC) teşekkür etti.
✓ Asya
• Afganistan'ın doğusundaki Nangarhar vilayetinin Gani Hil ilçesinde bomba yüklü
araçla düzenlenen saldırıda 15 kişi hayatını kaybetti.
• Rusya'ya ait Mi8 tipi askeri helikopterin, Japonya'nın kuzeyindeki Hokkaido
bölgesinde Japon hava sahasını ihlal ettiği bildirildi.
✓ Uluslararası Örgütler
• Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi Genel Sekreteri Amreyev, Türk
dünyasının bütünleşmesi için hükümetler arası tek teşkilat olan Türk Konseyinin, yeni
hedeflerin en üst düzeyde belirlendiği benzersiz bir platform olduğunu bildirdi.
o Baghdad Amreyev, "3 Ekim Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Günü" dolayısıyla
yayımladığı mesajda, Türk dünyasının, bugün tek çatı altında bir araya gelerek,
daha güçlü bağlar kurmanın ve geleceği birlikte inşa etmek üzere oluşan siyasi
iradenin kurumsallaşmasının sembolü olan Nahçıvan Anlaşması'nın 11. yılını
kutlamanın mutluluğunu yaşadığını belirtti.
o "Türk dünyasının iş birliği ve bütünleşmesi için hükümetler arası tek teşkilat olan
Türk Konseyi, devlet başkanlarının öncü rolüyle yeni hedeflerin ve girişimlerin en
üst düzeyde belirlendiği benzersiz bir platformdur." değerlendirmesinde bulunan
Amreyev, teşkilatın yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının ardından tüm
gündemini bu krizin olumsuz etkilerine karşı tedbirler almak üzere geliştirdiğini
aktardı.
o "Tarihinin son derece önemli bu döneminde, kardeş Azerbaycan'ın ve halkının
yanında olduğumuzu bir kez daha ifade ediyor, Ermenistan-Azerbaycan Yukarı
Karabağ sorununun, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin egemenliği, toprak bütünlüğü ve
uluslararası kabul görmüş sınırlarının dokunulmazlığı temelinde, ivedilikle
çözümünün önemini yineliyoruz."
o Kuruluşundan beri edindiği kazanımlar, kriz dönemlerinin kattığı tecrübe, bilgelik
ve yeni vizyonuyla Türk Konseyinin daha sağlam adımlar atmaya devam edeceğini
vurgulayan Amreyev, Konseyin, Nahçıvan Anlaşması'nda çerçevesi belirlenen
amaç ve hedeflerin uygulanması ve üyeleri arasında daha güçlü iş birliği ve
dayanışma sağlanması için var gücüyle çalışmayı sürdüreceğini kaydetti.
• DSÖ Avrupa Bölge Ofisi, Türkiye'nin test kapasitesini ağustostan itibaren üç katına
çıkarması ve salgını önleme stratejisini takdirle karşıladı.
o DSÖ Avrupa Bölge Ofisi, Avrupa'da Kovid-19 verilerinin raporlanmasının uyumlu
hale getirilmesine ilişkin yaptığı açıklamada, "Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Bölge
Ofisi, Türkiye'nin semptom göstermeyen kişiler de dahil olmak üzere tarama
testlerini yapabilmek amacıyla Nisan ayındaki günlük test kapasitesini, Ağustos
ayından itibaren üç katına çıkarmasını ve virüsün yayılmasını önleme stratejisini
takdire şayan bulmaktadır." ifadelerine yer verdi.
o Türkiye'nin stratejisinin, sağlık sisteminin semptom göstermeyen kişiler de dahil
daha fazla insana ulaşabilmesini mümkün kıldığı belirtilen açıklamada, "Risk
altındaki kişiler, şüpheli ve olası vakalar ve teyit edilen vakaların yakın temaslıları,
test açısından önceliklendirilmektedir." denildi.
o Test yapılmasının, salgının kontrol altına alınmasında önemli bir tedbir olduğuna
dikkat çekilen açıklamada, "Türkiye, semptom gösteren ya da göstermeyen tüm
Kovid-19 pozitif vakalarını izole etmektedir. Bu yaklaşım, bulaş zincirini kırmak
için bir ön koşuldur." değerlendirmesine yer verildi.
o DSÖ'nün; veri toplama ve salgına yönelik önlemlerin, örgütün 2005 yılında
çıkardığı "Uluslararası Sağlık Yönetmeliği" ile uyumlu bir şekilde yapılması
çağrısında bulunduğu kaydedilen açıklamada, "Raporlama ve veri toplama
mekanizmalarının güçlendirilmesi ve geliştirilmesi için Türkiye'nin de dahil
olduğu tüm Üye Ülkeler ile gerek görüldüğü ölçüde düzenli istişarelere devam
edilmektedir." ifadesi kullanıldı.
o Ayrıca örgütün, salgının durdurulması için salgına ilişkin veri paylaşımlarını
iyileştirme, kanıtlara dayalı kararları destekleme ve bu süreçte karşılaşılan sorunlar
ile bunların çözümlerini ele almak üzere, bölge ülkelerini bir araya getirmeyi
planladığı bildirildi.
• NATO'dan yapılan açıklamaya göre, Stoltenberg pazartesi Ankara'da, salı Atina'da
olacak.
o Stoltenberg, Ankara'daki temasları sırasında Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve
diğer üst düzey yetkililerle görüşmeler yapacak.
o Daha sonra Atina'ya geçecek olan Stoltenberg, Yunanistan Başbakanı Kiryakos
Miçotakis, Dışişleri Bakanı Nikos Dendias ve Savunma Bakanı Nikos
Panagiotopulos ile görüşecek.
• Dünya Müslüman Alimler Birliği Genel Sekreteri Ali Muhyiddin el-Karadaği, "Sayın
Macron, gelecek İslam'ındır. Biz, başkalarının dinlerini ve kutsallarını meşru hedefler
haline getiren toplumların geleceğinden endişe ediyoruz." dedi.
o Karadaği, Facebook hesabından Macron'un sözlerine tepki olarak yaptığı
açıklamada, "İslam dini, sizin kartondan ürettiğiniz sahte liderlerin günahından
sorumlu değildir. İslam dini herhangi bir krizden geçmiyor." ifadesini kullandı.
o "Sayın Cumhurbaşkanı (Macron), İslam dini hiçbir zaman sırtını bir yönetimin
desteğine dayamadı. Ona karşı çıkanlara da kendi görüşünü dayatmak için kılıç
kaldırmadı. Bundan dolayı dinimiz için endişelenmeyin." ifadelerine yer veren
Karadaği, İslam'ın Allah'ın dini olduğunu, seçmenlerin ruh hallerine dayalı bir
yönetim sistemi olmadığını vurguladı.
o "Dinimiz bir krizden geçmiyor ve geçmeyecek. İslam dini, bir beşerin ürünü
olmadığından dolayı bozulması veya zayıflaması gibi bir korkumuz yoktur."
ifadesini kullanan Karadaği, başkalarının planlarına ve İslamofobiye rağmen İslam
dininin hayatta olduğunu belirtti.
o Karadaği, "Sayın Macron, gelecek İslam'ındır. Biz, başkalarının dinlerini ve
kutsallarını meşru hedefler haline getiren toplumların geleceğinden endişe
ediyoruz. 21. yüzyıldayken, dini savaşlar hayaliyle hala Orta Çağ'da yaşayan bir
hükümdara (Macron'a) acıyoruz." ifadelerine yer verdi.
o Bir kriz varsa onun da bazı Batılı politikacıların çifte standartlarından
kaynaklandığını vurgulayan Karadaği şunları kaydetti:
o "Arap ve İslam dünyasında pek çok ülkede iktidardakilerin, sizin ürününüz veya
tebrik ettiğiniz darbeciler olduğunu size hatırlatırız. Sayın Macron, krizde olan
sizlersiniz. Ahlaki, insani ve siyasi krizlerle yıkılıyorsunuz."
2. Ulusal Makamlardan Resmî Açıklamalar
• Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan:
o Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Reyhanlı Barajı, Afrin Çayı Davutlar
Regülatörü ve Derivasyon Kanalı, Tahtaköprü Barajı Yükseltilmesi ve Hatay İçme
Suyu Arıtma Tesisi Açılış Töreni'ne Vahdettin Köşkü'nden canlı bağlantıyla katıldı.
o Sözlerine, eserlerin ülkeye ve şehre kazandırılmasında emeği geçenleri tebrik
ederek başlayan Erdoğan, Reyhanlı Barajı'nın Amik Ovası'nın taşkınlardan
korunmasını ve sulanmasını sağlayacak, toprakların bereketini artıracak önemli bir
yatırım olduğunu söyledi.
o Erdoğan, barajın sulayacağı 585 bin dekar arazinin çiftçilere 451 milyon lirayı aşkın
gelir artışı ve 52 binden fazla kişiye de ilave istihdam sağlayacağını aktardı.
o Bu sulama alanının büyüklüğünün Hatay'daki toplam tarım arazilerinin yaklaşık
dörtte birini ifade ettiğine işaret eden Erdoğan, şunları kaydetti:
o "Sulama projelerinin üç kısmından ikisinin ihalesi yapıldı. Ayrıca arazi
toplulaştırma çalışmaları sürüyor. Göçmen kuşların güzergahında bulunan baraj
bölgesinde ülkemizin en önemli kuş cennetlerinden birini de oluşturuyoruz.
Bölgenin sık sık su baskınına uğramasına yol açan Afrin ve Karasu Çayları ile
beslenecek Reyhanlı Barajı sayesinde artık Amik Ovası'nda bu afet riskinin de
büyük ölçüde önüne geçilmiş olacaktır. Barajımızın 480 milyon metreküpü bulan su
depolama hacmi, ortalama 7 baraja denktir. Böylece geçen yıl, daha önce 175 bin
dekarı etkileyen su baskınlarının alanı 25 bin dekara kadar düşmüştü. İnşallah bu
barajımızın hizmete girmesiyle Amik Ovası afetlerle değil, bereketiyle sembolleşen
bir yer haline dönüşecektir."
o Cumhurbaşkanı Erdoğan, Afrin Çayı'nın suyunu baraja aktaracak ülkenin en uzun
regülatörü ve en yüksek kapasiteli iletim hattının da bu projenin önemli bir parçası
olduğunu belirtti.
o Erdoğan, "Suriye sınırımıza yakın bir yerde 1977 yılında işletmeye alınan Tahtakale
Barajı'nın gövdesini 9 metre yükselterek, depolama hacmini 2 katından fazla
artırdık. Böylece barajın sulama alanını 109 bin dekardan, 344 bin dekar ilave ile
453 bin dekara çıkarmış olduk. Bu projenin sulamada ülkemize yıllık ekonomik
faydası 350 milyon lira. Enerji üretimindeki ek katkısı da 80 milyon liradır. Ayrıca
bu kapasite artışı sayesinde bölgede 31 bine yakın kişiye ilave istihdam
sağlanacaktır." diye konuştu.
o Taşkınların önüne geçilmesinde de bu kapasite artışının fayda sağlayacağına
dikkati çeken Erdoğan, şunları kaydetti:
o "Reyhanlı ve Tahtakale barajlarının toplam sulama alanı büyüklüğü 1 milyon 50 bin
dekarı, yani Hatay'daki tarım alanlarının yarısını buluyor. Sulama projesinin ilk
kısmını yatırım programına aldık. İnşallah en kısa sürede inşasına da başlayacağız.
Ayrıca Büyük Karaçay Barajı'ndan sağlanan suları arıtma tesisinden geçirerek
Hataylıların hizmetine sunuyoruz. Hizmete açacağımız arıtma tesisi ile şehir
merkezimize ve 15 yerleşim yerine günlük 123 bin metreküplük içme suyu
sağlanıyor. Görüldüğü gibi sulamasıyla taşkın korumasıyla içme suyu arıtmasıyla
Hatay'ı her alanda suyun bereketine kavuşturuyoruz. Tabii Hatay'a yaptığımız
baraj, sulama ve içme suyu yatırımları bunlardan ibaret değil. Son 18 yılda bu
çerçevede Hatay'a 3 milyar liraya yakın yatırımla 7 baraj, 3 gölet, 13 sulama tesisi,
81 dere ıslahı, 5 içme suyu tesisi inşa ettik. Ayrıca halen 2 barajın, 2 göletin, 15
sulama tesisi, 5 dere ıslahı ve 1 içme suyu tesisinin inşası sürüyor. İnşallah
şehrimize yapacağımız daha çok altyapı yatırımları var. Halkımızla el ele, gönül
gönüle vererek ülkemizin diğer 80 vilayetiyle hep birlikte Hatay'ı da geliştirmeye,
kalkındırmaya, büyütmeye devam edeceğiz."
o Türkiye'nin dünyadaki kriz merkezlerinin tam göbeğinde yer almasına rağmen
dimdik ayakta olmasını birlik ve beraberliğinin gücü yanında her alandaki sağlam
alt yapısına borçlu olduğunu ifade eden Erdoğan, dün Konya'da şehir
hastanesinden lojistik merkezine ve çevre yoluna kadar pek çok önemli eserin
açılışını gerçekleştirdiklerini anlattı.
o Erdoğan, öncesinde de Gaziantep'te 300 tesisi birden hizmete açtıklarını dile
getirerek, yine Kuzey Marmara Otoyolunun bir kesimini, pek çok hastaneyi, AnkaraNiğde Otoyolunu, Roketsan Fabrikasını, teknoloji merkezlerini, güneş enerjisi
fabrikasını ve sayısız eseri milletin hizmetine sunduklarını kaydetti.
o Geçen 18 yılın her günü ülkeye ve millete eser kazandırdıklarını vurgulayan
Erdoğan, eğitimden sağlığa, adaletten güvenliğe, ulaşımdan enerjiye, tarımdan
sanayiye kadar her alanda Cumhuriyet tarihinin tamamında yapılanları beşe, ona
katlayan yatırımları hayata geçirdiklerini söyledi.
o Türkiye geliştikçe, büyüdükçe, güçlendikçe uluslararası alanda da gerekirse en
zorlu mücadelelere girerek haklarını daha iyi savunabilir seviyeye geldiğini dile
getiren Erdoğan, koronavirüs salgınının etkisiyle yeniden şekillenen küresel dünya
düzenin de ülkenin hak ettiği yeri alması için gece gündüz çalıştıklarını söyledi.
o Suriye'den Libya'ya Doğu Akdeniz'den Kafkasya'ya kadar her yerde dostların,
kardeşlerin mazlumların yanında yer alırken aynı zamanda kendi geleceklerini de
şekillendirdiklerini belirten Erdoğan, şöyle konuştu:
o "Hatay, Suriye meselesinde en çok bedel ödemiş, en çok yük taşımış şehirlerimizin
başında geliyor. Bombalı saldırılardan sığınmacı akınına kadar her türlü sıkıntıya
göğüs gererek dünyaya insanlık ve kardeşlik dersi veren Hataylıların her birine
şahsım, milletim adına şükranlarımı sunuyorum.
o Esasen Hatay 1939'da ana vatana katılma kararı alarak bu konudaki duruşunu 80
yıl önce net bir şekilde ortaya koymuştur. Son dört yılda gerçekleştirdiğimiz Fırat
Kalkanı, Zeytin Dalı, Barış Pınarı ve İdlib harekatlarımızın buradaki kardeşlerimize
vefamızın gereğidir. Sınırlarımız boyunca kurulmaya çalışılan terör koridorunu
yıkarken, Suriyeli kardeşlerimizin yalnız olmadığını da gösterdik. Biz Suriye
güvende ve huzur içinde olmadan Hatay'dan ve diğer sınır illerimizden başlayarak
Türkiye'nin de güven ve huzur içinde olmayacağını biliyoruz. Tıpkı Balkanlarda,
tıpkı Kafkaslarda, tıpkı Akdeniz'de olduğu gibi bu uzun güney sınırımızda da
istikrar sağlanana kadar sahada aktif bir şekilde yer almayı sürdüreceğiz.
o Terör örgütlerine ve onları kullanan güçlere ses çıkarmayanların konu Türkiye
olunca her türlü ahlaki ilkeyi, hakkı, hukuku bir kenara bırakmaları bizi
yolumuzdan döndürememiştir, döndüremeyecektir. Suriye'de halen var olan terör
bölgeleri ya bize söz verildiği şekilde temizlenir ya da biz gider bunu kendimiz
yaparız. İdlib'de yeni bir insanlık trajedisi yaşanmasına yol açacak hiçbir adımı asla
kabul etmeyeceğiz. Sabrımızı zorlayan tacizler ve provakatif saldırılara hak ettikleri
cevabı vermekte tereddüt göstermeyeceğiz."
o Her konuda olduğu gibi Suriye'deki meselelerin çözümünde tercihin barış ve siyasi
yollar olduğunu vurguyan Erdoğan, tüm dünya bu noktaya gelene kadar
Türkiye'nin kendi yolunda ilerlemekte kararlı olduğunu söyledi.
o Erdoğan, 81 vilayete yapılacak daha çok yatırımları olduğunu ifade ederek, ülkenin
83 milyon vatandaşına sunacak daha çok hizmetin de bulunduğunu kaydetti.
o Türkiye'yi 2023 hedeflerine ulaştırmak için her alanda atılacak daha çok adımın
olduğunu vurgulayan Erdoğan, gençlere 2053 vizyonlarını hayata geçirebilmeleri
için büyük, güçlü ve zengin bir Türkiye bırakmakta kararlı olduklarını söyledi.
o Erdoğan, "Bu kutlu yolda bizimle birlikte yürüyen herkesten Allah razı olsun.
Kinleri ve hasetleri içinde boğulanları da milletimize havale ediyoruz." diye
konuştu.
o Erdoğan, açılışı yapılan projelerin hayırlı olması dileğinde bulunup, emeği geçenleri
tebrik ederek, konuşmasını "Ömrümüz su gibi aziz olsun. Su medeniyettir."
sözleriyle tamamladı.
• Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu:
o Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, İtalya'nın önde gelen gazetelerinden La
Stampa'da, "AB, bize yaptırım uygulamaya cüret etmesin. Türkiye, çıkarlarını
savunacak" başlığıyla yayımlanan bir demeç verdi.
o "Her türlü yaptırım, karşı etki yaratır ve haklarımızı, Kıbrıslı Türklerin haklarını
koruma yönündeki kararlılığımızı güçlendirmekten başka etki göstermez. Türkiye,
Doğu Akdeniz'de deniz sınırları konusunda maksimalist iddialar dayatmaya yönelik
girişimler karşısında sadece kendi haklarını ve Kıbrıslı Türklerin menfaatlerini
korudu. İlişkilerimizi normalleştirmek elzemdir ve bunu yapmanın tek yolu; bazı
AB üyelerinin maksimalist taleplerini, Türkiye-AB ilişkilerinden ayırmaktır."
o Çavuşoğlu, Rusya’nın Türkiye ile Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) arasında ara
buluculuk teklif etmesine ilişkin "Rusya, ancak tarafsız olursa Ada'daki iki taraf
arasında ara buluculuk rolünü çok iyi şekilde üstlenebilir." yorumunda bulundu.
o Rusya ile ilişkiler konusuna da değinen Çavuşoğlu, "Rusya bizim komşumuz ve
kesinlikle bölgemizin önemli bir aktörü. Mümkün olduğunca iş birliği yapar,
gerektiğinde ise pozisyonumuzu koruruz." ifadesini kullandı.
o Çavuşoğlu, "Türkiye’nin Azerbaycan’a yönelik desteğinin Ermenistan ile zaten
hassas olan ilişkileri daha da zayıflattığını düşünmüyor musunuz" şeklindeki soru
üzerine, şunları kaydetti:
o "Eğer Ermenistan ile bizim ilişkilerimiz hassas ise bunun temel nedeni,
Ermenistan'ın bölgede saldırgan bir yol seçmiş olmasından ve aynı zamanda yapıcı
ve sorumlu bir ortak olma kabiliyetine sahip bir politika izleyememesindendir. Biz,
burada saldırgan ile kurbanı ayırmalıyız.
o Düşmanlıkların derhal durdurulmasına yönelik yüzeysel talepler ve kalıcı bir
ateşkes, bu sefer faydalı olmayacak. Nihayetinde, Ermenistan ile ilişkilerimiz
belirsizse, bu bizim seçimimiz değil. Elbette, eğer Ermenistan bölgede barış için
yapıcı ve sorumlu bir ortak olmayı seçerse, bundan Azerbaycan'ın da kazanacağı
çok şey olacaktır."
o Çavuşoğlu, Türkiye ile Fransa arasındaki Libya konusundaki temel uyuşmazlığın,
Libya'da Trablus'taki meşru hükümeti uzaklaştırmak için askeri bir saldırı başlatan
darbeci general Halife Hafter'e olan yaklaşımdan kaynaklandığını ifade etti.
o Türkiye'nin, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 2259 sayılı kararı uyarınca
Libya'da uluslararası alanda tanınan hükümeti, onların da talebi üzerine
desteklediğini hatırlatan Çavuşoğlu, "Ne yazık ki Fransa, muhatap olarak
gayrimeşru grupları seçmiştir, ancak bu tür bir desteği keserse daha fazla yapıcı rol
oynayabilir." değerlendirmesinde bulundu.
o Çavuşoğlu, Libya Başbakanı Fayiz es-Serrac'ın ayrılığı sonrasında Başbakan
Yardımcısı Ahmed Muaytik'in geçiş sürecini idare etmede doğru kişi olup
olmayacağı sorusuna, "Başbakan Serrac, ekim sonunda istifa edip, görevlerini yeni
yürütme organını belirleyecek olan Siyasi Diyalog Forumu’na devretme niyetini
açıkladı. Bu, takdir edilecek bir fedakarlık. Ancak yeni yürütme organının
yapılandırılmasına karar vermek artık Libyalıların elinde." yanıtını verdi.
o "İsrail ile uzun yıllardır diplomatik ilişkileri olan Türkiye, İsrail'in diğer ülkelerle
normalleşme süreçlerine itiraz etmiyor. Ancak BAE'nin İsrail ile normalleşme
anlaşması, Türkiye'nin itibarlı üyesi olduğu İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) tarafından
onaylanan 2002 Arap Barış Girişimi'nin hükümlerine aykırı idi. Mevcut durumda
BAE-İsrail anlaşmasının, ortak Arap pozisyonunu engelleyeceğine, iki devletli
çözümü baltalayacağına ve Filistin’in İsrail’e karşı müzakere tutumunu daha da
aşındıracağına inanıyoruz. Ve bu aynı zamanda, İsrail'i yasa dışı eylemlerine devam
etmeye ve Filistin topraklarının işgalini sürdürme hususunda cesaretlendirecek."
o ABD’nin Orta Doğu’da izlediği politikaya da değinen Çavuşoğlu, şu ifadeleri
kullandı:
o "Siyasi bağlantısından bağımsız olarak mevcut ABD yönetiminin, İsrail-Filistin
çatışmasının çözüme kavuşması için belirlenen uluslararası hukuka ve
parametrelere saygı göstermesini bekliyoruz. Büyükelçiliğini Kudüs’e taşıma,
Birleşmiş Milletler Filistinli Mültecilere Yardım Ajansına (UNRWA) mali yardımı
kesme, Filistin Kurtuluş Örgütünün (FKÖ) Washington'daki ofisini kapatma,
İsrail'in Golan Tepeleri'ndeki egemenliğini tanıma gibi kararları doğrultusunda
ABD, Filistin tarafında sadık bir ara bulucu olarak görülmüyor."
o Çavuşoğlu, ABD'nin geçmişte Irak'ta yanlış politikalar izlediğini vurgulayarak,
"Şüphesiz ki; istikrarlı ve güvenli bir Irak, uluslararası ekonomik ve siyasi yardımla
elde edilebilir ve ABD, burada önemli bir rol oynayabilir." değerlendirmesinde
bulundu.
o AB'nin "cezaevinde yaptığı açlık grevi sırasında hayatını kaybeden Ebru Timtik'in
ölümü nedeniyle insan haklarının ihlal edildiği" yönündeki eleştirilerinin sorulması
üzerine Çavuşoğlu, şunları kaydetti:
o "Ebru Timtik, Mart 2019'da silahlı terör örgütü DHKP/C'ye üye olmaktan suçlu
bulunarak 13 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırıldı. Kendisi ölümüne de yol açan açlık
grevini başlattı ve her türlü tıbbi yardım talebini ve AİHM’nin 'açlık grevini
durdurma' çağrısını geri çevirdi.
o Mahkemenin kararına katılmadığınızda, buna itiraz edersiniz, açlık grevine
gitmezsiniz. Bir de Türkiye’de canlı bir medya ve aktif bir muhalefet var. İfade
özgürlüğü dahil uluslararası standartlara uygun hak ve özgürlüklerden
yararlanıyorlar. Ancak hiçbir meslek, cezai soruşturmalara karşı kalkan olarak
kullanılamaz. Yasalar önünde herkes sorumludur."
• Sağlık Bakanı Fahrettin Koca:
o "DSÖ bugün Avrupa Bölgesinde Kovid-19 veri raporlamasını uyumlu hale getirmek
için yayınladığı basın bildirisi ile virüsün yayılmasını önleme stratejimizi takdir etti.
Türkiye bu konuda da deneyimini paylaşmaya hazır. Avrupa Bölge Direktörü Hans
Kluge'ye teşekkürler."
• Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez:
o Birinci ve ikinci katman dışında aşağıda birkaç katman daha olduğunu, çalışmalar
bittikten sonra doğal gaz miktarının duruma göre yukarı yönlü revize
edilebileceğini söylediklerini aktaran Dönmez, "Şu anda üçüncü ve dördüncü
katmandaki sondaj çalışmaları tamamlandı, test çalışmaları devam ediyor.
Önümüzdeki 1-2 hafta içerisinde test çalışmalarını bitireceğiz. Sonra da inşallah
sonuçlara göre varsa ilave bir keşif vatandaşımızla paylaşacağız. Biz ümitliyiz, o gün
de söyledik, bugün de yine aynı pozisyonumuzu koruyoruz; inşallah yeni müjdeler
gelir."
o "İnşallah 10 Ekim'de oradan demir alacak ve Haydarpaşa Limanı'na gelecek. Burada
kule söküm işlemleri yapılacak. Boğazda 3 köprümüz var, köprülerin altından
geçebilmek için kuleyi sökmemiz gerekiyor. Kasım ayı sonunda Filyos Limanı'na
intikal etmiş olacak. Burada tekrar kulenin montajı ve diğer bakımlarının
yapılmasını bekliyoruz. İnşallah önümüzdeki yılın ilk aylarında da ilk operasyonuna
başlayacak. Böylece Karadeniz'de Fatih artık Kanuni ile birlikte çalışacak. İnşallah
2023'te Karadeniz gazını vatandaşımızla buluşturmak için gerekli çalışmaları
yapıyoruz."
o Kentte yapımı devam eden Filyos Projesi'nden de bahseden Bakan Dönmez,
projenin, hükümetin Batı Karadeniz bölgesindeki mega lojistik merkezlerinden
birisi olarak planlandığını söyledi.
o Filyos'un, sadece liman olarak hizmet vermeyeceğini, orta ve yüksek teknolojili
üretim yapacak firmalara da olanak sağlayacağını vurgulayan Dönmez, "Sadece
liman hizmetleri değil, yine bu bölgede özel endüstri bölgesi ilan etmek suretiyle
orta ve yüksek teknolojili üretimleri yapacak firmalar için de burada geniş bir
endüstri bölgesi planlaması yapıldı." dedi.
o Dönmez, hem Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı hem de Ulaştırma ve Altyapı
Bakanlığından gelen yetkililerle sahada inceleme yaptıklarını aktararak, şöyle
devam etti:
o "Bildiğiniz gibi 21 Ağustos'ta Fatih Sondaj Gemisi'nin bir keşfi olmuştu. Tabii
gemimiz buradan 150-160 kilometre açıkta faaliyetlerine devam ediyor ama o
faaliyetlerini sürdürebilmesi için de önemli desteğe ihtiyacı var. O açıdan kıyı
lojistik merkezleri bu operasyonlar için son derece büyük önem arz ediyor.
Filyos'un böyle bir imkana bugünlerde kavuşuyor olması, bu hizmetleri daha kolay
ve ekonomik yapıyor olmamıza da imkan tanımış oldu.
o Karadeniz'deki çalışmalara başlama kararı alınca da zaten ekibimiz Filyos'a
gelmişti, buradaki çalışmaları yerinde inceledi. 7 Mayıs'ta çalışmalar başladı, 1
Temmuz'da lojistik merkezinin kurulumunu tamamlamış olduk. Bildiğiniz gibi 15-
20 Temmuz gibi de Fatih sondaj gemimiz şu anda Sakarya Gaz Sahası olarak
adlandırdığımız noktada ilk sondajına başlamıştı. Şu anda bulunduğumuz yerden
oraya her gün Fatih sondaj gemisinin sondajıyla alakalı hizmetlerin lojistik
desteğini veriyoruz. Tabii bu tip merkezlerde iş sağlığı ve güvenliği, çevre
standartlarına uyum son derece önemli. Burada uluslararası standartlara uygun bir
operasyon yapıyoruz."
o Türkiye ve Libya arasında deniz yetki alanlarını belirleyen anlaşmanın Birleşmiş
Milletler (BM) tarafından tescil edilmesine de değinen Dönmez, hak, hukuk ve
adaletten yana olan politikalarını, öteden beri hem sahada hem de masada tüm
boyutlarıyla savunduklarını ifade ettiklerini söyledi.
o Bu tescil işleminin de aslında politikalarına bir yerde güç kattığını vurgulayan
Dönmez, "Haklılığımızı tescil etmiş oldu. İnşallah Akdeniz'de sayın
Cumhurbaşkanımızın da ifade ettiği gibi hak, hukuk ve menfaatler çerçevesinde,
diyalogdan yana çözüm arayışımızı da devam ettirmek suretiyle çalışmalarımıza
devam edeceğiz." dedi.
• Dışişleri Bakanlığı:
o NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg NATO gündeminde yer alan muhtelif
konular hakkında görüş alışverişinde bulunmak amacıyla 5 Ekim 2020 tarihinde
ülkemizi ziyaret edecektir.
o NATO Genel Sekreterinin Ankara’da Sayın Bakanımızla ikili bir görüşme
gerçekleştirmesi ve Sayın Cumhurbaşkanımızca kabul edilmesi öngörülmektedir.
• Milli Savunma Bakanlığı:
o TCG BARBAROS fırkateynimiz ile ABD’ye ait USS ROOSEVELT destroyeri 01 Ekim
2020 tarihinde Karadeniz’de Geçiş Eğitimleri icra etti.
o 1’inci Ana Jet Üs Komutanlığımız tarafından, #TEBER Kabul Testi faaliyeti
kapsamında iki F-16 uçağı ile atışlı görev icra edildi. ROKETSAN TEBER Lazer
Güdüm Kiti ile entegre edilmiş genel maksat bombaları, hedefleri tam isabet ile
vurdu.
o Hudut Kartallarımız Görevinin Başında. Hakkâri ve Şırnak hudut hatlarında yapılan
arama tarama faaliyetlerinde; 148 adet cep telefonu, 40 adet adaptör, 78 adet şarj
cihazı, 11.560 paket sigara ve 201 kutu ilaç ele geçirildi.
3. Uluslararası Medya Yansımaları
GÜRCİSTAN
1TV: “Türkiye’den Azerbaycan’a Suriye’deki savaş hareketlerine katılmış gayriresmi silahlı
oluşumların Gürcistan toprakları üzerinden gönderildiğine dair bilgiler yalandır ve bölgedeki
gerilimi tırmandırmayı amaçlamaktadır.” Konuyla ilgili açıklama Ulusal Güvenlik Konseyi
oturumunun tamamlanmasının ardından Devlet Güvenlik Servisi Başkanı Grigol Liluaşvili
tarafından dile getirildi.
Grigol Liluaşvili, “Bugün gerçekleştirilen Gürcistan Ulusal Güvenlik Konseyi oturumunda
Ermenistan ile Azerbaycan arasında gelişen süreçler ve bölgede oluşan gergin durum masaya
yatırıldı. Ayrıca güvenliğe yönelik gelişmesi olası senaryolar ve riskler de ele alındı.
Türkiye’den Azerbaycan’a Suriye’deki savaş hareketlerine katılmış gayriresmi silahlı
oluşumların Gürcistan toprakları üzerinden gönderildiğine dair sosyal medyada yer alan yalan
bilgilere yanıt vermek istiyorum. Aynı kaynaklarda belirli belediyelerimize barış içinde
yaşanması için Azerbaycan giden karayolunun kapatılması için çağrılar yapılıyor. Şunu
vurgulamak istiyorum ki savaşçıların taşınmasıyla ilgili yayılan bu bilgilerin bir dayanağı yoktur,
bunlar yalandır ve Gürcistan’ı hedef almakta ve genel olarak da bölgede gerilimi tırmandırmayı
amaçlamaktadır.” şeklinde açıklamada bulundu.
Devlet Güvenlik Servisinin Ermenistan ve Azerbaycan'ın ilgili kurumları ile aktif iletişime devam
ettiğini kaydeden Liluaşvili, “Güvenlik konularıyla ilgili alınacak tüm kararlar bölgedeki mevcut
durum ve devam eden süreçlerin düzelmesine fayda sağlamaya yönelik olacaktır. Gürcistan'ın
devlet güvenliğini ve bölgedeki istikrarı tehlikeye atan her türlü faaliyet, yasaların öngördüğü
önlemlere tabi olacaktır.” şeklinde konuştu.
DEĞERLENDİRME
1. Yorum & Analiz
Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki sıkıntıların çözümü konusunda tüm iyi niyetli adımlarına
rağmen muhataplarının aynı iyi niyeti taşımadığı bugün Yunanistan’ın atış eğitimleri
maksadıyla Türkiye'nin sorumluluk sahasında geniş bir alanı kapsayan 2 yeni NAVTEX
ilan etmesiyle bir kere daha ortaya çıkmıştır. Türkiye, Almanya ve Yunanistan üçlüsünün
Doğu Akdeniz konusundaki görüşmeleri sırasında Yunanistan’ın Mısır’la imzaladığı
hukuksuz deniz yetki alanları provokasyonu daha unutulmamış, yapılan bu
provokasyonlar hangi ülkelerin ne gibi niyetleri olduğunu çok net bir şekilde
göstermiştir. Doğu Akdeniz’de en uzun kıyı şeridine sahip ülke olan Türkiye,
Yunanistan’ın maksimalist taleplerini asla kabul etmeyecektir, provokasyonlarına en
sert cevabı vermekten kaçınmayacaktır. Uluslararası kamuoyunda tarafsız gözlerin
sadece Yunan taleplerinin haritasına bakması halinde bile idrak edebileceği bu gerçek
kimi Avrupalı liderlerin “bağnaz dayanışma ve birlik mesajları” altında görmezden
gelinemez. Türkiye’nin Doğu Akdeniz politikasının kaynağı mutlak bağlılık içinde olduğu
uluslararası hukuktur. Türkiye ile Libya Hükümetleri arasında imzalanan "Deniz Yetki
Alanlarının Sınırlandırılmasına İlişkin Mutabakat Muhtırasının” BM tarafından onanması
da Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki haklı davasını güçlendiren bir başka unsur olmuştur.
Türkiye, Doğu Akdeniz’de, hem kendisinin meşru hak ve menfaatlerini hem de yıllardır
uluslararası toplum tarafından görmezden gelinen Kıbrıs Türklerinin meşru hak ve
menfaatlerini savunmaya devam edecektir.
04-0-10-2020 -CUMHURBAŞKANLIĞI İLETİŞİM BAŞKANLIĞI- ÇANAKKALE BÖLGE..EDİT . BERKAN KOZAN
