CUMHURBAŞKANLIĞI İLETİŞİM BAŞKANLIĞINDAN YURTTA VE DÜNYADA TÜM GELİŞMELER
GENEL GÖRÜNÜM 1. Bölgede ve Dünyada Öne Çıkanlar
Kovid-19
• 23 Mayıs 2020 saat 20.00 itibarıyla dünya genelinde Kovid-19 vaka sayısı 5.364. 288 kişiye, can kaybı 341.954’e, iyileşenlerin sayısı ise 2.189.033’e ulaştı.
• ABD’de toplam vaka sayısı 1 milyon 651 bin 322’ye, hayatını kaybedenlerin sayısı 97 bin 838’e ulaştı.
• Brezilya’da toplam vaka sayısı 339 bin 687’ye, hayatını kaybedenlerin sayısı 21.579’a yükseldi.
• Rusya’da toplam vaka sayısı 335 bin 882’ye ulaştı. Ülkede can kaybı ise 3 bin 388 olarak kaydedildi
• İspanya’da toplam vaka sayısı 281 bin 904, hayatını kaybedenlerin sayısı 28 bin 628 olarak kaydedildi. o İspanya, temmuzda sınırlarını uluslararası turizme açıyor. o İspanya'da aşırı sağ görüşlü Vox partisinin sempatizanları, sol koalisyon hükümetinin yeni tip koronavirüs salgınıyla mücadele politikasına karşı sokaklarda araç konvoyları oluşturarak gösteri yaptı.
• İngiltere’de toplam vaka sayısı 257.154, hayatını kaybedenlerin sayısı 36.675 olarak kaydedildi.
• İtalya’da toplam vaka sayısı 229.327, hayatını kaybedenlerin sayısı 32.735 olarak kaydedildi.
• Fransa’da toplam vaka sayısı 182.219, hayatını kaybedenlerin sayısı 28.289 olarak kaydedildi. o Fransa'da yeni tip koronavirüs (Kovid-19) tedbirlerini gevşetilmesi kapsamında ibadethanelerin tekrar toplu ibadete açılmasına izin verildi.
• Almanya’da toplam vaka sayısı 179.768, hayatını kaybedenlerin sayısı 8.354 olarak kaydedildi.
• İran'da toplam vaka sayısı 133.521 hayatını kaybedenlerin sayısı 7.359 olarak kaydedildi.
• Çin Ulusal Sağlık Komisyonundan yapılan açıklamada, Kovid-19 nedeniyle ülkede yeni vaka tespit edilmediği ve can kaybı olmadığı bildirildi. Açıklamada, 376 kişinin virüs taşıyor olabilecekleri şüphesiyle karantinada tutulduğu, 3 kişinin taburcu edildiği, 79 hastanın da tedavisinin sürdüğü belirtildi. Çin'de salgının başından bu yana 82 bin 971 kişide koronavirüs tespit edilirken, virüs nedeniyle 4 bin 634 kişi hayatını kaybetti, virüse yakalanan 78 bin 258 hasta da iyileşti.
• Güney Kore Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri, ülkede bir gün içinde 13'ü başkent Seul'e komşu Gyeonggi kentinde olmak üzere 23 yeni Kovid-19 vakası tespit edildiğini duyurdu. Vakaların önemli bir kısmının son günlerde salgının odak noktası haline gelen Seul'deki gece kulüpleriyle bağlantılı olduğu düşünülürken 2 bin 629 eğlence mekanının daha kapatılmasına karar verildi. Ülkede Kovid-19 vaka sayısı 11 bin 165'e yükselirken, salgına bağlı 266 ölüm gerçekleşti.
• Afrika Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezinin verilerine göre, kıta genelinde Kovid-19 vaka sayısı son 24 saatte 4 bin 871 artarak 103 bin 933’e çıktı. Salgında ölenlerin sayısı 3 bin 183'e, iyileşenlerin sayısı ise 41 bin 473’e ulaştı. En fazla vaka görülen bölgeler arasında başı 32 bin 329 hastayla Kuzey Afrika çekerken, Batı Afrika'da 27 bin 769, Güney Afrika'da 21 bin 678, Doğu Afrika'da 11 bin 426 ve Orta Afrika’da 10 bin 731 olarak kaydedildi.
• Japonya Sağlık, Çalışma ve Refah Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, son 24 saat içinde vaka sayısının 16,536’ya ulaştığı ifade edildi. Ayrıca salgın nedeniyle hayatını kaybedenlerin toplam sayısının ise 808 olduğu bildirildi.
• Umman Sağlık Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, ülkede 463 kişide daha virüs tespit edildiği duyuruldu. Ülke genelinde toplam vaka sayısının 7 bin 257'ye yükseldiği belirtilen açıklamada, 27 kişinin daha taburcu olmasıyla bugüne kadar 1848 hastanın iyileştiği kaydedildi. Umman'da Kovid-19 kaynaklı can kaybı en son 34 olarak açıklanmıştı.
• Bahreyn Sağlık Bakanlığı, son 24 saatte 360 kişinin daha Kovid-19'a yakalandığını ve toplam vaka sayısının 8 bin 774'e yükseldiğini açıkladı. İyileşen hasta sayısının ise 4 bin 462 olduğuna işaret eden bakanlık, virüs nedeniyle bugüne dek 12 hastanın hayatını kaybettiğini aktardı.
• Fas Sağlık Bakanlığı da ülkede 43 kişinin daha enfekte olduğunu açıkladı. Ülkede toplam vaka sayısının 7 bin 375'e çıktığı ifade edilen açıklamada, 196 hastanın daha iyileşmesiyle sağlığına kavuşan kişi sayısının 4 bin 573'e ulaştığı ifade edildi. Bakanlık, virüs nedeniyle yeni can kaybının yaşanmadığını, bugüne kadarki toplam can kaybının 197 olduğunu duyurdu.
• Tunus Sağlık Bakanlığı ise ülkede 2 kişide daha virüs tespit edilmesiyle toplam vaka sayısının 1048'e yükseldiğini açıkladı. Şu ana kadar 903 kişinin iyileştiği bilgisinin yer aldığı açıklamada, virüs kaynaklı can kaybının 47 olduğu belirtildi.
• Ukrayna Sağlık Bakanı Maksim Stepanov, son 24 saatte 93’ü sağlık çalışanı ve 60’ı çocuk 432 kişide Kovid-19'a rastlanmasıyla vaka sayısının 20 bin 580’e çıktığını bildirdi. Vakalardan 1434’ünün çocuk ve 3 bin 907’sinin sağlık çalışanı olduğunu belirten Stepanov, bir günde en fazla vakanın Çernovtsi, Lviv, Rivne ve Kiev bölgelerinde görüldüğünü kaydetti. Son bir günde 10 bin 248 test yapıldığını aktaran Stepanov, virüsten ölenlerin sayısının 17 artarak 605'e, iyileşen sayısının da 344 artarak 6 bin 929'a ulaştığını dile getirdi.
• Kazakistan Sağlık Bakanlığının verilerine göre, Kovid-19 vaka sayısı 322 artarak 7 bin 919'a ulaştı, vaka sayısında artış yüzde 4,2 oldu. Yeni vakalar çoğu başkent Nur Sultan (88), Almatı (66) ve Çimkent (34) şehirlerinde tespit edildi. Bugüne kadar virüsten 35 kişinin hayatını kaybettiği ülkede 4 bin 96 kişi iyileşmiş, 3 bin 788 kişinin tedavisi sürüyor.
• Ermenistan Sağlık Bakanlığının verilerine göre, 374 kişide Kovid-19'a tespit edilmesiyle vaka sayısı 6 bin 302'ye, ölü sayısı 3 artarak 77'ye çıktı. Bugüne kadar 49 bin 80 test yapılan ülkede, 2 bin 936 Kovid-19 hastası iyileşti, 3 bin 257 hastanın tedavisi sürüyor.
• Özbekistan Sağlık Bakanlığından yapılan açıklamada, Kovid-19 vaka sayısının 50 artarak 3 bin 78’e ulaştığı, yeni vakaların 42’sinin yurtdışından getirildiği bildirildi. Taburcu olanların sayısının 29 artarak 2 bin 492’ye ulaştığı ifade edilen açıklamada, 4'ünün durumu ağır 573 kişinin tedavisinin sürdüğü aktarıldı. Şimdiye kadar 552 bin testin yapıldığı ülkede 44 bin kişi gözetim altında tutuluyor. Ülkede virüsten bugüne kadar 13 kişi yaşamını yitirdi.
• Kırgızistan Sağlık Bakan Yardımcısı Nurbolot Usenbayev, 15 kişide daha virüse rastlanmasıyla vaka sayısının 1350'ye, 20 kişinin iyileşmesiyle sağlığına kavuşanların sayısının 949'a yükseldiğini ifade etti. Son bir günde 2 bin 245 test yapıldığına dikkati çeken Usenbayev, 1290 kişinin hastane, 6 bin 632 kişinin ev karantinasında tutulduğunu kaydetti. Usenbayev, ülkede sosyal ve ekonomik faaliyetlerin yapılmaya başladığına işaret ederek, halka sosyal mesafe ve hijyen kurallarına uymayı sürdürme çağrısı yaptı. Ülkede virüsten bugüne kadar 14 kişi hayatını kaybetti.
• Moldova Sağlık, Çalışma ve Sosyal Koruma Bakanlığı, 1 kişinin hayatını kaybetmesiyle ölü sayısının 238’e yükseldiğini açıkladı. Vakalardan 1462’sinin sağlık çalışanı olduğu ifade edilen açıklamada, durumu ağır olan 286 hastanın 23’ünün solunum cihazına bağlı olduğu kaydedildi. Açıklamada, iyileşenlerin sayısının 83 artarak 3 bin 452 olduğu aktarıldı. Moldova’ya bağlı Gagauz Özerk Yeri’nde 25 kişide Kovid-19 saptanmasıyla vaka sayısı 338 oldu. Şimdiye kadar 6 bin 847 vakanın görüldüğü ülkede 42 bin 562 kişi gözetim altında tutuluyor.
• Gürcistan'da olağanüstü hal rejimi (OHAL) ve sokağa çıkma yasağı yaklaşık 2 ay sürmesinin ardından bugün sona erdi. Başbakanlıktan yapılan açıklamada, son 24 saatte Kovid-19 vaka sayısının 5 artarak 731’e, iyileşenlerin sayısının da 509’a yükseldiği belirtildi. Ülke virüs nedeniyle 12 kişi hayatını kaybetmişti.
Türkiye
• Türkiye’de 23 Mayıs 2020 saat 20.00 itibarıyla Kovid-19 vaka sayısı 155.686, iyileşenlerin sayısı 117.602, hayatını kaybedenlerin sayısı ise 4.308 olarak kaydedildi. Bugün iyileşenlerin sayısı 1.491 oldu.
• Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ABD Başkanı Donald Trump ile telefonda görüştü. Görüşmede ikili meselelerin yanı sıra Libya ve Suriye başta olmak üzere bölgesel gelişmeler ele alındı. İki lider, bölgemizde barış ve istikrarın tesisi amacıyla yakın siyasi ve askeri iş birliğimizin sürdürülmesi hususunda mutabık kaldı. Milletlerimizin koronavirüs salgınıyla mücadele noktasında dayanışma içinde oldukları yeniden teyit edildi.
• Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev ile telefonda görüştü. Görüşmede, Türkiye-Özbekistan ilişkileri, Kovid19 ile mücadelede iş birliği konuları ve bölgesel gelişmeler ele alındı.
• Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ile telefonda görüştü. Çavuşoğlu ile Borrell'in görüşmesinde, İsrail'in Filistin'deki zulüm ve işgal planlarının durdurulması ile Türkiye-AB ilişkileri ele alındı.
• Dünya Turizm Örgütü 2019 yılı verilerinin yer aldığı Mayıs 2020 barometresine göre, Türkiye, yine dünyada en çok ziyaretçi ağırlayan 6'ncı ülke oldu. Turizm gelirlerinde ise iki basamak daha yükselen Türkiye, 13'üncü sıraya yerleşti.
• Gençlik ve Spor Bakanı Dr. Mehmet Muharrem Kasapoğlu, korona virüs (covid -19) tedbirleri kapsamında yurt dışından Türkiye’ye gelen vatandaşların ağırlandığı Gençlik ve Spor Bakanlığı’na bağlı yurtlarda kimsenin kalmadığını belirterek, karantina başlangıcından bugüne kadar 76 ildeki yurtlarda 77 bin 441 vatandaşın misafir edildiğini söyledi.
Kuzey Amerika
• Tatil için geldiği Türkiye'de, Antalya'nın Alanya ilçesinden ev alan ABD vatandaşı Abdu Hury, Türkiye'de gördüğü yardımseverlikten çok etkilendi. Kovid-19'la mücadele sürecinde Türkiye'deki faaliyetleri de yakından takip eden Hury, "Vefa Sosyal Destek Grupları"nın yaptığı yardımları ülkesinde uygulamaya başladı.
Washington eyaletinin Seattle kentinde market işleten Hury, Türk bayrakları ile süslediği otomobiline yüklediği gıda paketlerini, evsizlerin ve ihtiyaç sahibi Amerikalıların yoğun olduğu bir semte götürdü. o Burada kendisine yardım eden arkadaşlarıyla birlikte ay yıldızlı tişört giyen Abdu Hury, yardım malzemelerini dağıttı.
Orta Asya
• Kazakistan Sanayi ve Altyapı Geliştirme Bakanı Beybut Atamkulov'un, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu ile yaptığı telefon görüşmesinde, her iki ülkede olumlu epidemiyolojik durum olması halinde Kazakistan ile Türkiye arasında uçuşların haziranda başlaması olasılığını değerlendirdiği belirtildi.
Kuzey Afrika ve Doğu Akdeniz
• Libya Ordusu, başkent Trablus'un güneyindeki Halife Hafter'e bağlı milislere karşı ilerleme kaydederken, Yermük Askeri Kampı'nın tamamında da kontrolü sağladı.
Libya Ordusu Resmi Sözcüsü Albay Muhammed Kununu, yaptığı yazılı açıklamada, ordu birliklerinin, gayrimeşru silahlı güçlerin lideri Halife Hafter'e bağlı milisleri başkentin güneyindeki stratejik Hamza Askeri Kampı ve Yermük Askeri Kampı'ndan çıkardıklarını belirtti. o Ordunun milislere karşı ilerleyişinin devam ettiğini kaydeden Kununu, orduya bağlı teknik personelin Hafter milislerinin geride tuzakladıkları çok sayıda mayın ve el yapımı patlayıcıları temizleme çalışmalarının sürdüğü bilgisini paylaştı.
Ulusal Makamlardan Resmî Açıklamalar
• Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan: (Ramazan Bayramı Mesajı) “Gönül, geçmiş bayramlarda olduğu gibi sevdiklerimizle bir arada olmayı isterdi. Fakat tüm dünya ile birlikte ülkemizi de etkileyen Koronavirüs salgını sebebiyle, bu bayramı her birimiz evimizde geçirmek durumundayız. Bu salgın sürecinde insanlık ailesi olarak zorlu bir imtihandan geçiyoruz.”
“Türkiye devleti ve milletiyle bu sınavı çok iyi verdi.”
“Hep birlikte dikkatli davranır, kurallara uyar, maske-mesafe-temizlik hassasiyetine riayet edersek, Allah’ın izniyle, bu süreçten de alnımızın akıyla çıkacağımız muhakkaktır.”
“Küresel dayanışmanın bolca sözünün edilip fiiliyata dönüştürülmediği bir dünyada, millet olarak insanlığımızı gösterdik. Salgın sürecinde özverili bir şekilde görev yapan, sağlık çalışanları başta olmak üzere tüm kamu ve özel sektör personeline, milletim adına şükranlarımı sunuyorum.”
“Sosyal Koruma Kalkanı programlarıyla, hem ihtiyaç sahibi vatandaşlarımıza, hem de istihdamdaki kayıptan dolayı sıkıntıya düşen çalışanlarımıza destek sağladık. Bu kapsamda, ‘insanı yaşat ki devlet yaşasın’ anlayışıyla, yaklaşık 10 milyon vatandaşımıza 12 milyar lirayı bulan karşılıksız kaynak aktardık. Vergi, prim, taksit ertelemeleri ve finans kolaylıkları gibi desteklerle, salgın sürecinde devletimizin tüm imkânlarını milletimizin emrine sunduk. Milletimize, her zaman olduğu gibi, bu sıkıntılı günlerde de en güzel şekilde hizmet etmenin, hizmet götürmenin çabası içinde olduk.”
“İnşallah salgın sonrası siyasi ve ekonomik olarak yeniden yapılanacak dünyada, Türkiye’nin gücünü, zenginliğini, refahını çok daha yükseklere taşıyacağız” diyerek, vatandaşların bu bayramda yanlarında olamadıkları sevdiklerine iletişim araçlarıyla da olsa ulaşarak, mutluluklarını paylaşacağına inandığını söyledi.”
“Rabbimden hepimizi bir sonraki Ramazan ayına sağlıkla, esenlikle, huzurla kavuşturmasını diliyorum. Bir kez daha Ramazan Bayramı’nızı tebrik ediyorum.”
• Sağlık Bakanı Fahrettin Koca: o “Destek tedavisine ihtiyaç duyan, durumu ağır hasta sayımız bugün de azalmaya devam etti. Test sayısına göre öngörülebilir düzeyde yeni vakamız var.
hayat tarzımız: KONTROLLÜ SOSYAL HAYAT, hep birlikte tedbir. Koşulu: Maske + 1,5 metre Sosyal Mesafe.”
• Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk:
“30 Mart’ta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın öncülüğünde başlatılan “Biz Bize Yeteriz Türkiyem” başlıklı milli dayanışma kampanyasında bugüne kadar toplam 2.030.380.771 TL toplandı.”
“2002 yılından 2020 nisan ayı sonuna kadar 402 bin engellimizin özel sektörde işe yerleşmesine aracılık ettik. Hep dediğimiz gibi; hayaller engelsizdir. Önümüzdeki dönemde hedefimiz; daha da fazla engellimizin istihdama katılması.”
• Gençlik ve Spor Bakanı Mehmet Muharrem Kasapoğlu:
“Cumhurbaşkanımızın talimatlarıyla, yurtdışından gelen vatandaşlarımızı karantina sürecini geçirmeleri için yurtlarımızda misafir ettik. Beş yıldızlı otel konforunda ağırladığımız vatandaşlarımıza devletimizin şefkatli yüzünü gösterdik. Çok şükür problemsiz şekilde misafirlerimizi uğurladık. Memleketlerine gönderilen vatandaşlarımız memnuniyetlerini bıraktıkları mektuplarla, mesajlarla ilettiler. Psikolog ve diyetisyen hizmetlerimiz, kitap dağıtımımız ve sosyal faaliyetlerimiz, misafirlerle sağladığımız iletişim, vatandaşlarımız tarafından büyük bir memnuniyetle karşılandı.”
• Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu:
“Yüksek Hızlı Trenlerin biletlerinin satışına Ramazan Bayramının ikinci günü başlanacak. Ancak tren biletleri öncelikle temassız olarak mobil uygulama/internet sitesinden ya da gişelerden satın alınabilecek. Çağrı merkezi ve acentelerden bilet satışı yapılmayacak. Bilet satış işlemleri yolcuların COVİD19 ile ilgili durumlarını tetkik etmek amacıyla Sağlık Bakanlığı bilişim sistemleri veri tabanı üzerinden HES (Hayat Eve Sığar) kodu ile gerçekleştirilecek. Sağlık otoritelerinin seyahat engeli koyduğu veya HES kodu alamayan kişilere bilet satışı yapılmayacak.”
“Normalleşme sürecinde yüksek hızlı trenler 28 Mayıs 2020 tarihinden itibaren Ankara-İstanbul, Ankara-Eskişehir, Ankara- Konya, Konya-İstanbul hatlarında günde toplam 16 sefer yapacak.”
“Sokağa çıkma kısıtlaması bulunan 65 yaş üstü ile 20 yaş altı yaş grupları için ilgili makamlardan onaylı Seyahat İzin Belgesi zorunlu olacak. Kontrol sırasında bu belgeyi ibraz edemeyenlerin seyahatleri iptal edilecek ve bilet ücretleri iade edilmeyecek. Yolcuların gara gelmelerinden trene binmelerine kadar ki süreçte de sosyal mesafeyi korumaları amacıyla ilgili personel tarafından denetlenmeleri sağlanacak.” • İletişim Başkanı Fahrettin Altun:
“Sosyal medyadaki algı oyunlarına ve dezenformasyona karşı hazırladığımız sosyal medya kullanım kılavuzumuza büyük bir teveccüh göstererek - YaşasınHakikat çağrımıza ses veren herkese teşekkür ediyoruz. Tüm insanlar doğru ve gerçek olana ulaşabilsin diye var gücümüzle çalışacağız.”
• Dışişleri Bakanlığı: (Bakanlık Sözcüsü Hami Aksoy’un ABD’nin Açık Semalar Antlaşması’ndan (ASA) Çekilme Kararı Hakkındaki Soruya Cevabı) “Ülkemizin de taraf olduğu Açık Semalar Antlaşması (ASA), konvansiyonel silahların kontrolü bakımından Avrupa-Atlantik güvenlik mimarisinin yapı taşlarından biridir. “Bu mekanizmanın tüm katılımcı ülkelerce tam olarak ve amacına uygun şekilde uygulanmasına önem veriyoruz. Antlaşmanın istikrar ve güvenliğe hizmet edecek şekilde sürdürülmesini temenni ediyoruz.”
• Basın İlan Kurumu:
“Cumhuriyet Gazetesi’nin 22 Mayıs 2020 tarihli nüshasında “Rekor ‘Altun’ cezası” manşeti kullanılmıştır. Bu manşet altında yapılan haberde, Basın İlan Kurumu’nun Cumhuriyet Gazetesi’ne Fahrettin Altun’un isteği doğrultusunda müeyyide uyguladığı iddia edilmiştir. Söz konusu manşet ve haber doğruları yansıtmamakta ve gerçeği çarpıtmaktadır. Cumhuriyet Gazetesi’nin “Saraydaki gücünü kullanan Fahrettin Altun istedi” üst başlığıyla verdiği “Rekor ‘Altun’ cezası” manşeti, “Haberciliğe sopa” spot başlığı ve ifadeleri, Cumhuriyet Gazetesi’nin daha önce de ceza almasına neden olan taraflı, kışkırtıcı ve hedef gösterici dil ve üslubuna örnek teşkil etmektedir. 1961 yılında kurulan Basın İlan Kurumu istek veya talimatla hareket etmez. Basın İlan Kurumu, Cumhuriyet Gazetesi’ne Basın Ahlak Esasları ve kurumumuzun sorumlu olduğu mevzuat maddeleri ihlal edildiği için yasal müeyyide uygulamıştır. Bu hedef gösterici yaklaşımı ve medya dilini esefle kınıyoruz. Basın İlan Kurumu bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da bütün kararlarında ve yaptırımlarında başta Anayasa olmak üzere ilgili yasalar ve Basın Ahlak Esasları ile belirlenmiş mevzuat çerçevesinde açık ve şeffaf kararlar almaya devam edecektir.”
3. Uluslararası Resmi Açıklamalar
• İspanya Başbakanı Pedro Sanchez: o Temmuz ayından itibaren İspanya'ya yabancı turist girişleri başlayacak. Turistlerin herhangi bir risk almamalarını ve hiçbir risk getirmemelerini garanti edeceğiz. Sağlık ve çalışma hayatı arasında zıtlık yoktur. İspanyol turizminin şimdi iki yeni mührü olacak: çevresel sürdürülebilirlik ve sağlık güvenliği.
4. Uluslararası Basın Yansımaları
İŞLER ŞAŞIRTICI BİR ŞEKİLDE TERSİNE DÖNDÜ VE TÜRKİYE LİBYA'DA İKTİDAR BELİRLEYİCİ OLDU Yayın Organı: The New York Times / ABD
Türkiye destekli güçlerin bu hafta Libya’da aldığı zaferler, Halife Hafter’in planlarına ağır bir darbe indirdi ve Orta Doğu’daki bu en büyük vekil savaşında üstünlük elde etmek için mücadele eden yabancı güçler arasında Türkiye’nin belirleyici güç olduğunun işaretini verdi. Türkiye’nin desteklediği Libyalı savaşçılar başkent Trablus’un batısındaki önemli bir hava üssünü ele geçirerek yeni gelen Rus yapımı hava savunma bataryalarını insansız hava araçlarıyla yok etti. Dün de saldırılarına devam ederek Hafter’in güçlerini Trablus’un güneyindeki önemli bir kentten çıkardılar. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ocak ayında asker ve silahlı İHA’lar gönderene kadar oldukça zayıf ve kuşatılmış durumda olan BM destekli Trablus hükümeti açısından bu başarılar da olayların seyrini değiştiriyor. Türkiye’nin Libya müdahalesi, bundan yüz yıl önce Osmanlı İmparatorluğu’nun çöküşünden bu yana gerçekleştirdiği en güçlü müdahale oldu. Avrupa Dış İlişkiler Konseyinin yayımladığı brifingin başlığı, “Libya artık Türkiye’nin Libya’sı Oldu” şeklindeydi. BM’nin Suriye Temsilcisi Stephanie Williams, bu hafta Güvenlik Konseyine bir uyarıda bulunarak yabancı ülkelerin sağladığı silahlarla kızışan mücadelenin “Libya ihtilafını tam bir vekil savaşına dönüştürme ihtimali olduğunu” söyledi. Türkiye’nin bu haftaki başarıları savaşın gidişatını değiştirse de kesin sonuç anlamına gelmiyor. Kaddafi’nin 2011 yılında devrilmesinden bu yana Libya’daki ihtilaflarda yer alan aktörlerin akıbeti de çokça değişti. Hafter’in Hava Kuvvetleri Komutanı perşembe günü saldırıya geçeceklerini açıklayarak Trablus’taki Türk hedeflerine karşı “Libya tarihindeki en büyük hava operasyonunun düzenleneceğini” açıkladı. Gerçekte ise Hafter’in bir sonraki hamlesi, Moskova, Kahire ve Abu Dabi tarafından belirlenecek. İçişleri Bakanı Fethi Başağa, perşembe günü Bloomberg’e yaptığı açıklamada, Sovyet döneminden sekiz uçağın ve iki yeni Rus uçağının Hafter’e destek amaçlı Suriye’deki bir üsten Libya’ya gönderildiğini açıkladı. Avrupalı bir yetkili de benzer haberler aldıklarını ancak uçakların Rusya’ya mı Suriye’ye mi ait olduğunun belirsiz olduğunu söyledi. Rusya’nın alenen müdahale etmesi, bu zamana dek Libya’daki nüfuzunu Wagner Grup aracılığıyla yürüten Moskova açısından gerilimi ciddi anlamda tırmandırma hamlesi olur.
Avrupalı yetkili, uçakların büyük olasılıkla Kremlin’in Türkiye’ye, durması ve müzakereli çözüme dönmesi için bir mesaj olduğunu söylüyor. Rusya haberlerle ilgili açıklama yapmadı ancak Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov ve Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu arasındaki telefon görüşmesinin ardından iki ülke de Libya’da derhal ateşkes ilan edilmesi ve BM öncülüğündeki siyasi sürece dönülmesi çağrısında bulundu. Rusya ile Türkiye, Libya Konferansı öncesi ocak ayında da benzer bir ortak çağrıda bulunmuştu ancak yaptıkları çağrılar, Hafter tarafından görmezden gelindi. Türkiye destekli güçlerin aldığı zaferler, havada üstünlük kazandırdı ve Libya’nın batısındaki Hafter güçlerini, ellerinde sadece Tarhuna ile baş başa bıraktı. Almanya’daki Uluslararası Güvenlik İlişkileri Enstitüsünde Libya uzmanı olan Wolfram Lacher, “Askeri dengeler açısından ciddi bir şansımız oldu. Bu durum Hafter güçlerinin morali ve ittifakının bütünlüğü açısından bazı sonuçlar doğurabilir.” diyor. Türkiye’nin başarısı, Abdulfettah el Sisi’nin Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın rakibi olduğu ve Türkiye’nin nüfuzunu, Libya’da kalıcı bir mevcudiyet oluşturmak için kullanabileceği olasılığının ciddi bir endişe sebebi olduğu Mısır’da tehlike çanları anlamına geliyor. Avrupa Dış İlişkiler Konseyinden Tarek Megerisi, “Avrupa’nın Libya’da bir şeyler yapma şansı giderek azalıyor. Rusya’nın hamlelerine karşı bir bariyer olmaya devam etmek ve etrafında Suriye tarzı bir gelişmenin daha yaşanmasının önüne geçilmek istiyorsa hızla harekete geçmelidir.” Diyor.
TÜRKİYE “ALMAN DOSTLARINI” HUZURLU BİR TATİL İÇİN DAVET EDİYOR Yayın Organı: NEX24 / Almanya
Türkiye Dışişleri Bakanlığı tarafından cuma günü yapılan açıklamaya göre, sevilen tatil ülkesi haziran ayı itibarıyla uluslararası hava trafiğine yeniden başlayacak ve turizm sektörünü kademeli olarak açacak. Almanya beş milyon ziyaretçi sayısıyla Türk turizminin en büyük ikinci pazarı. Türkiye Alman tatilcileri yeniden konuk edebilmek için Ankara, TÜV’den yardım alıyor. Kalite denetim kuruluşunun Türkiye Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanan Korona önlemleri kataloğunun sertifikalandırılma sürecine de dahil edileceği ifade edildi. ARD kanalı Alman kalite denetim kuruluşu TÜV Süd İstanbul çalışanlarına dayandırarak verdiği haberinde, önlemler arasında otellerin koruyucu giysiyle donatılması, hijyen ve mesafe kuralları veya açık büfelerin plastik camlarla güven altına alınmasının yer aldığını bildirdi. Federal hükümetin turizm sorumlusu Thomas BareiB’in da Ankara'da TÜV Süd ile sözleşme imzalanması için girişimlerde bulunduğu belirtildi.
1. Yorum-Analiz Libya’da gayrımeşru Hafter güçlerinin son haftalarda uğradığı yenilgiler, ülkede 2011’den beri devam eden iç savaşta yeni bir dönemece girildiğini göstermektedir. Nisan 2019’da darbeci Hafter’in başkent Trablus’a yönelik başlattığı askeri harekat önce durdurulmuş ve akabinde Hafter güçleri geri püskürtülmüştür. Birleşmiş Milletler tarafından Libya’nın meşru hükümeti olarak tanınan Trablus merkezli Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) ülkenin geleceği ile ilgili görüşmelerde elini güçlendirmiştir. Aralık 2019’da Türkiye ile deniz yetki alanları sınırlandırma ve askeri işbirliği anlaşması imzalayan UMH’nin o dönemde Türkiye’den başka bir destekçisi olmadığı hatırlanacaktır. Ocak 2020’deki Berlin süreci sonrasında dahi pek çok devlet darbeci Hafter ile görüşmekten imtina etmemiştir. Gelinen noktada ise İtalya, İngiltere ve NATO, UMH’ne desteğini açıklarken Hafter gittikçe izolasyona sürüklenmekte ve kaderini arkasındaki odakların eline bırakmaktadır. Libya’da yaklaşık on yıldır akan kanın durması için elzem olan ateşkes ve siyasi çözüm süreci, Türkiye’nin meşru hükümete desteği ile ulaşılan askeri denge sayesinde her zamankinden daha mümkün görünmektedir.
23-05-2020/CUMHURBAŞKANLIĞI İLETİŞİM BAŞKANLIĞI
