Konut Sorunu,Barınma Sorunu,Rant Ekonomisi..

KONUT SORUNU; BARINMA SORUNU; RANT EKONOMİSİ..
Başta büyük şehirler olmak üzere, ülke genelinde yaşanan kira artışları, sorun olmaktan da öteye geçmiş ve çözülemez bir hale bürünmüştür. Kirasını ödeyemeyenlerin sayısı her geçen gün artarken kiracılar ile ev / dükkân sahipleri arasındaki ihtilaflar, uyuşmazlıklar mahkemelere taşınmaktadır. Mülk sahiplerinin dayattığı koşullara çaresiz boyun eğen kiracılar, taşınma maliyeti ile çözümsüzlüğün yargıya taşınma maliyetini kıyaslayıp, zaman kazanmak için tahliyeyi uzatma yoluna gitmektedir. Bu arada şiddete başvuranların sayıları günbegün artarken, yaralama ve ölüm vakaları da çözümsüzlüğün bir başka boyutu olarak gündelik yaşamın sıradan olayları gibi kanıksanır olmuştur. 

*
AKP iktidarının işbaşına geldiği 2002 yılından beri, aralıksız olarak 20 yıldır, ekonomik faaliyetlerin inşaat, gayrimenkul, bayındırlık, yol yapımı gibi müteahhit hizmetleri üzerinde yoğunlaştığı bilinmektedir. Tarımsal üretim ve hayvancılık gereken desteği görememiş, tam tersine “köylü toplumu” olma görüntüsünden bir an önce çıkışın yolları aranmıştır. Kentsel yerleşimlere öncelik sağlanarak “modern”, kalkınmış bir ülke görüntüsü verilmeye özen gösterilmiş, ekonominin önceliği betona, asfalta ve köprülere, şehir hastanelerine, havaalanlarına verilmiştir. Ülke 20 yıldır bir şantiye yeri görünümünden kurtulamamıştır.
Hazine arazileri, inşaat şirketlerine peşkeş çekilerek şehirlerin yerleşim alanları genişletilmiş, kamusal krediler düşük faiz oranlarıyla inşaat sektörüne aktarılmıştır. Toki’nin kuruluş amacı dar gelirli vatandaşlara sosyal konut yapmak iken, zaman içinde bu durum değişmiş ve kar amacıyla üretim yapmaya, büyük müteahhitlerle ortak projeler üretmeye başlamıştır. Gelir ortaklığı modeliyle kamunun arazilerini büyük yerleşim alanlarına çevirmeye, şehirlerin çeperlerinde ilave şehirler yaratmaya ve netice itibariyle gayrimenkul zenginleri oluşturmaya yönelmiştir. Konut kredisinin geri ödeme aylık taksitleri minimum 20 binli rakamlardan oluştuğu ve ancak ipotekli konut kredisi alınabildiği bugünkü koşullarda dar gelirli vatandaşların ev sahibi olabilmesi tamamen hayal olmuştur. Yapılan konutlara ancak evi olanlar, servet sahipleri ile yabancılar yatırım maksatlı olarak el koymaktadırlar.

*
Şehirlerin çeperlerinde yeni yerleşim alanları oluşturulurken, merkezde de kentsel dönüşüme ağırlık verilmiş, yıkılan binaların yerine ilave katlar çıkılarak, dikine yapılaşmayla şehirlerin siluetleri değişmiştir. Deprem riski altında olan ülkemizde kontrolsüz, plansız yapılaşma ve zorunlu kentsel dönüşüm projeleri müteahhitlerin kar amaçlı istismarlarına yol açmaktadır. 
Hazine arazilerinin yerleşime açılması yetersizmiş gibi bir de Askeri araziler imar planlarına açılmaktadır. Kamu yararı gözetilmeksizin tamamen rant amaçlı, gayrimenkul zenginlerinin servetlerine servet katmak amaçlı yapılan bu faaliyetler sürüp gitmektedir. Alın size sıcağı sıcağına bir haber: İstanbul Esenler’deki Topkule ve Baştabya Kışlaları, “Esenler Akıllı Şehir Odaklı İhtisas Teknoloji Geliştirme Bölgesi” olarak yapılaşmaya açılacaktır. BirGün gazetesinin 26. 07. 2022 tarihli haberine göre; söz konusu bölgeyi inşa etmek ve işletmek için kurulan şirkette ise Bilal Erdoğan’ın üniversitesi olan İbn Haldun Üniversitesi’nin yer alması dikkat çekti denilmektedir. Askeri arazinin 102 bin metrekarelik bölümünün mülkiyetinin Milli Savunma Bakanlığı (MSB) ile AKP’li Esenler Belediyesi arasında imzalanan protokolle ilçe belediyesine geçtiği belirtildi. İmar planlarında araziye inşa edilecek yapıların 45 metre yüksekliğinde olabileceği belirtilirken askeri alana Akıllı Şehir Odaklı İhtisas Teknoloji Geliştirme Bölgesi inşa edilmesi ve işletilmesi için de 25 Mart’ta Esenler Akıllı Şehir Teknopark Anonim Şirketi kuruldu. Gazetenin internet haberinin bitiminde, buna benzer 5 haber daha sıralanmış, merak edenler bu haberlerin detaylarına erişebilir; 1) Bir askeri alan daha ranta açıldı. 2) Askeri alanları yine ranta açtılar. 3) Kartal’daki askeri alanı imara açtılar: Ticaret, konut ve park alanı ilan edildi. 4) Askeri havalimanı yağmaya açılıyor! 5) Askeri arazi rantı devlet sırrı oldu!

*
Bandırma’da da aynı şekilde eski askeri arazinin ( ordonat çamlık alanının) mülkiyeti, MSB’den, önce Şehircilik Bakanlığına bağlı olan Toki’ye ve oradan da Balıkesir Büyükşehir Belediyesi’ne  geçiriliyor ve Bandırma Belediyesi tarafından yapılaşma projesi üretiliyor, sonra Büyükşehir Belediyesi, projeden Bandırma Belediyesini dışlıyor ve yapılaşmadan doğacak ranta tek başına sahip olmak istiyor. AKP’li Büyükşehir Belediyesi, 260 dönüm olarak tescil edilmiş olan bu araziye, ticaret merkezi, otel, benzinlik, havuzlu lüks villalar yaparak yeni bir servet kaynağı yaratmak istemektedir. Proje tamamlanıp bitince, şehrin servet sahipleri, bu yeni yerleşim alanlarına taşınmış olacak ve şehir merkezinde bulunan müstesna konutlarını da 5-10 bin lira kira karşılığında dar gelirli emekçi kesime kiralayacaklardı.

Günlerdir Bandırma yerel basınında, Gerçek gazetesinin köşe yazılarında bu konuyla ilgili gelişmeleri ve başkanlar arasındaki atışmaları takip ettik. Büyükşehir Belediyesi AKP’li, Bandırma Belediyesi CHP’li olunca bu türden bir kan uyuşmazlığı doğal olarak yaşanmaktadır.

Sedat Pamuk, Tatlısu, 27.07.2022