“OTURDUĞUN KOLTUK YANİ İKTİDARIN, G........N KAPLADIĞI KADARDIR”
Bu söz Niçe`ye değil bana ait.
Üstat`ın aforizmaları böyle avam, sıradan, basit değildir.
Çok kısa sayılabilecek hayatı boyunca söyledikleri (daha doğrusu delirene kadar) günümüzde hâlâ tartışılmakta, hâlâ güç anlaşılmakta, hatta hâlâ anlaşılmamakta.
Geçmişte bir arkadaşım şöyle demişti:
“Niçe okuyorum, nasıl da şiirsel bir dili var”
Ben de eğilip kulağına fısıldadım:
“Oğlum herif zaten şair”
Gerçekten de Niçe`nin güçlü felsefi yanı büyük şairliğini yok etmiştir. Geçenlerde de bir arkadaş muhabbette şöyle bir laf etti:
“Nice okuyanlar, çöplüklerde yaşıyor”
Her şey bir yana, Niçe’ye kafa yormak düşünce tarihinin en zor işlerinden biri.
Platon’un DEVLETİNİ YA DA POLİTZER’in “FELSEFENİN TEMEL İLKELERİNİ” okumuyorsunuz sonuçta.
Kendi derinliğinde boğulmuş ve nihayetinde delirmiş 19.Yüzyılın iki büyük filozofundan birini okuyorsunuz. Zor iş yani, kimseye tavsiye etmem. 20’li yaşlarda en çok bilinen yapıtı: “Böyle buyurdu zerdüşt’ü” okumuş büyülenmiş karmakarışık olmuştum. O yaşlarda anlamak olanaksız, anlamaya çalışmak da saçmalıktı. İnsan yaşlandıkça fark ediyor. Bu yaşa geldim hâlâ da anladığımı iddia edemem.
*******
19.Yüzyıl iki büyük filozofun ekseninde şekillendi. Diğeri de malum Karl Marks’tı. 20.Yüzyıl (ki çok büyük filozoflar çıkmıştır) bu iki farklı dahinin etrafında dönüp durdu. Geçtiğimiz yüzyılda her ikisinden de etkilenmeyen filozof yoktu dersek sanırım abartmış olmayız.
Marks’ın ekonomik-sosyal tespitleri, yani kapitalizmin açığa vurulması, diyalektik materyalizm, üretim ilişkileri, artı değer teorisi vs. gibi konularla Niçe pek ilgilenmemiş, başladığı iç yolculuğunu delirerek sonlandırmıştır. Bu anlamda bilim dışı olmaktan öte akıl dışıdır da...
Basit bir köşe yazısında Niçe’nin anlatılamayacağının farkındayım. Ancak bir iki notum daha var. Niçe’nin Hitler’in esin kaynağı ve kadın düşmanı olduğu külliyen yalandır.
Birincisi insanoğlunun iç dünyasını anlamak ve anlatmak için hayatını yiyen bir adam Hitler gibi aşağılık bir negrofilin esin kaynağı olamaz.
İkincisi sevgilisi Salome’ye aşağıdaki şiiri yazan bir adamın da kadın düşmanı olması düşünülemez.
Öyle bir hayat yaşıyorum ki,
Cenneti de gördüm, cehennemi de.
Öyle bir aşk yaşadım ki,
Tutkuyu da gördüm, pes etmeyi de.
Bazıları seyrederken hayatı en önden,
Kendime bir sahne buldum oynadım.
Öyle bir rol vermişler ki,
Okudum okudum anlamadım.
Kendi kendime konuştum bazen evimde.
Hem kızdım hem güldüm halime
Sonra dedim ki ` söz ver kendine `
Denizleri seviyorsan, dalgaları da seveceksin.
Sevilmek istiyorsan, önce sevmeyi bileceksin.
Uçmayı seviyorsan, düşmeyi de bileceksin.
Korkarak yaşıyorsan, yalnızca hayatı
seyredersin.
Öyle bir hayat yaşadım ki, son yolculukları
erken tanıdım.
Öyle çok değerliymiş ki zaman,
Hep acele etmem bundandı
Anladım...
*******
Yazarın Notu: İlle delirmek için "Niçe" okumak isteyen gençlere tavsiyem İngiliz yazar "Irvin Yalom’un “Niçe ağladığında” adlı kitabıyla başlamalarıdır. En azından delirmelerini geciktirebilir.
yazarın diğer yazıları için: http://www.sonkursungazetesi.net/makale/suleyman-takunyacioglu/nietzsche%E2%80%99yi--sever-misiniz/949.html
05-06-2017