“Bu benim diyemiyorum.
Buğday üretiyorum bu benim diyemiyorum. Çünkü elimde bir şey kalmıyor, kalmayacak. Durum kötü. Dedikleri gibi verim güzelmiş hasat bereketliymiş hikaye kardeşim fiyat düşük fiyat. Tam satış zamanı gelmiş emeğimiz gecemiz gündüzümüz ama işte bak orda gemiyi sessizce aha bu limana gözümüzün içine baka baka yanaştırıp, boşaltırsın gavurun buğdayını gümrüksüz biz çiftçilere de sessizce boruyu geçirirsin.
Ali Beygiret Bandırmalı. Yeni Sığırcı’da çiftçi . Orta halli bir üretici. Yıllardır üretiyor ekiyor biçiyor satıyor zarar ediyor yine ekiyor kar ediyor yine ekiyor. Başka yapacak bir uğraşı yok. Ama yıllardır aynı dert . Buğday fiyatları destek pirimi şu bu bir arpa boyu yol yok. Kısır döngü. Daha Android telefon alamamış. . Hala takoz telefonla idare ediyor.Sosyal medya da haliyle yok. Dolayısıyla derdini bizle birebir paylaşıyor. Dinliyoruz Yaşar Hocamla.
Çok kızgın. Sabah Borsadaymış -Bandırma Ticaret Borsası- ve elbette haberler iç açıcı değil fiyatlar düşük beklemiş beklemiş durum giderek kötüye gidiyor sonra aşağıya deniz boyuna inmiş dolaşmış sonra tesadüfen karşılaştık.
Ali dedi ki ; dedikleri gibi verim yüksekliği hikaye kar değil zarar var. Köylü çiftçi zararda .Kim kar ediyor belli.
Beygiret konuşuyor :” Türkiye de hele bu bölgede Bandırma Bölgesi çiftçisine büyük haksızlık var. Çünkü bölgemiz ürünü çok kaliteli. Biz bu fiyatlara layık değiliz. Öyle Akdenizde Güneydoğuda olmaz bu buğday Eskişehir de bile kıyaslanmaz kalitemiz. Ama gelin görün ki buğdayımızı aşağılayıp fiyatı da iyice aşağı çekiyorlar işte. Köylümde veriyor ne yapsın acil ödemeler var. Adam pazarda soğanı 75 kuruşa satıyor ! 75 Kuruş ya!.Kardeşim sen bu ürünü ekip biçip çuvala koysan eğer 75 kuruşa satarmısın diyorum.Adam yüzüme saf saf bakıyor. Ne demek istediğimi anlamıyor. Anlamıyor ya .Zavallı çünkü hakkını hukukunu arayamaz ben bilmem devlet büyüklerim oda başkanlarım bilir der bekler göklerden bir karar gelecek.
- Nakliyesi 75 kuruş eder zaten !
- Bu zavallı köylü kadar bizimkiler gibi başka zavallı yoktur dünyada . Elalem hakkını adam gibi çıkıp arıyor bizde pısss. Hak aramak yok. Sanırsın herkes mutlu. Mutlu olan zincirin başındakiler. Bak ne diyecem gerçek bir tespitimdir seksen milyonun içinde 20 milyon insan çalışıyor , hem kendine bakıyor, çalışıyor seksen milyonu bakıyor yediriyor içiriyor. Yirmi milyon insan altmış milyona bakıyor . Her gün memlekette her yerde binlerce pazar kurulur. Her kentte kasabada haftada yedi günde memleketi doyurursun ama iş senin ekmeğine gelince kimseler yoktur. Hele hükümetler ! Hala köylü elinin tersiyle itiliyor bu iktidarlarca. Ama acaip bir tevekkül var. Resmen batıyor adam masrafı çıkmayacak belli yine sesini çıkaramaz benim çiftçim. Kaderine razı. Böyle bir şey olurmu kardeşim.
“Dertliyim dert anlatıyorum.” diye devam ediyor dededen babadan çiftçi Ali Beygiret. Yeni Sığırcı ‘lı.
Türkiye’de Bandırma bölgesi çiftçisi yıllık 100 bin ton buğday üretiyor ve bugün buğday . Ah yaşar abi dertliyim dert anlatıyorum. Yüz bin ton buğdayı seksen kuruş yerine yüz kuruştan yüz on kuruştan satsa ki bu en az fiyatıdır Bandırma Çiftçisine dolatyısıyla Bandırma ekonomisine kaç trilyon fark yapar biliyormusun. Bu para şimdi şurada gemilerle gelen buğdayları üreten yabancı ülkelere gidiyor döviz gidiyor bu para şimdi yandaşın cebine gidiyor.
-30 kuruşluk fark mı.
- Evet otuz kuruş. Bak şöyle söyleyeyim Bandırma’da kayıtlı 2900 buğday çiftçisi var. Merkez İlçe Tarım Müdürlüğüne dosya veren 2900 kişi . Küçükte var büyükte. Birisi 300 ton birisi 10 ton üretiyor.. Ama üretici sayı belli. ! Ver Yaşar abiye de çay.
- İcara da veriyorlar nasıl kurtarıyor desteği onlar mı alıyor?
- Hayır icara verenler dosya yapamaz destek alamaz. Bir destek tutturmuşlar .Ya vermesin devlet destek mestek. Bize, bana mazotu ucuz versin ilacı gübreyi ucuz versin devlet fahiş karla tüccarlara kıydırmasın. Balıkçıya nasıl ucuz mazot veriyorsan bana da ver istemiyorum destek.
- Tamam biliyoruz konuyu zaten yeni bir şey değil Çözüm ne kardeşim ne o zaman.
- Çözüm örgütlenme elbette.!!
*
- Örgütlenme mi? Zaten örgütleriniz odalarınız bak ödüllü plaketli borsalarınız var nasıl örgütlenme yani.
- Geç onları. Bi kere şu örgüt kelimesi zaten başımıza bela . Örgütlenelim diyorsun adamın ödü kopuyor anarşistmi olacağım örgütçü mü olacağım enteresan bir durum korkuyorlar yahu. Hakkını aramayı anarşistlik sanıyorlar. Zavallı diyorum insanımız ezik. Örgütün yerine başka bir kelime bulmak lazım. Örgüt kelimesi kasten öcüleştirilmiş . Örgütlenme devletin yöneticilerinin söyledikleri gibi şey değil. Süleyman Demirel örgütlenmeyin komunist olursunuz demişti . Örgüt deyince adamın ödü kopuyor dinsiz imansız vatan haini mi olacağım diye hiç kimse sesini çıkaramaz soyulur sesi çıkmaz . Her gece uandaş medyada falan örgüt yakalandı filan örgüt tutuklandı bas bas bağırıyor ne yapsın adam. Örgütlenme demek dayanışma demektir. Menfaatleri konusunda birlik olmak. Sen ekiyorsun biçiyorsun ama satmaya gelince masraflar çıkmıyor işin şansa kalmış böyle olur mu? Ama güya Odalar var birlik var zıraat ,tarım kooperatif oda birlik var hepsi hikaye zincirin malüm ayakları. Her koltuğa oturan zincirin halkası oluyor kimse üreticinin sesi olmaya hevesli değil. Maksat kervan bozulmasın düzeni. Ben diyorum ki ;Teşviklerin olmaması gerek mazotu gübreyi ilacı ucuz fiyatla verin . Devlet Teşvik vermesin.
- Eskiden ekmeden de para mı alıyordunuz.?.
- Vardı bir dümen .Şimdi yok öyle bu tarla da ne ektiğini uzaydan yukardan görüyorsun. Yanlış yaptın diyor.
- Borsa nın bu işte rolü yok mu, ne yapabilir.?
- Yok ölçer biçer .Borsa kendine göre haklı neden çünkü ben Türkiye’nin üçüncü dördüncü borsasıyım. Ama burda bi şey var . Bandırma Borsasına sade Bandırma’dan değil Bursadan hatta ta Ekince köyünden çiftçiler geliyor. Karacabey borsası açılmıyor oranın köyleri Karacabey’den Manyastan Gönen’den geliyor fiyat düşüyor tabi. Asıl konu o da değil . Kalite farkı var kardeşim. Bizim buraların buğdayı güzel. Hatta Fevzipaşa’dan öte tarafa üretilen buğday bu tarafın kalitesini tutmaz.. Klima dediğimiz hakim poyraz rüzgarı ayrıcalığı var. Çünkü Fevzipaşa dan bu tarafa esen poyraz rüzgarı kilima bizim canımız ciğerimiz.Baharda Buğdayın tam başakta olgunlaşma döneminde yaptığı destekle muhteşem verim oluyor.. Bak üç dört gün lodos eserse verim yüzde otuz düşer .
- Ne sakat işler ya pamuk ipliği gibi. Peki Çiftçilerin Ticaret Borsası ne yapıyor orda bu işlerde yönlendirici üretici lehine çaba bir rol yok mu ?
- Borsa hiç bi şey yapmıyor sadece tüccarlar geliyor çiftçiler geliyor satıcıdan yüzde 3 kesiyorlar .Çok bence . Düşürülmesi lazım. Bilmiyorum alıcıdan ne kadar kesiyorlar. Analiz yapıyor para alıyor . Toprak analizi para.Onun yanında 3 kilo buğday daha alıyor hesap edin 250 araba geldiğinde ne yapar. O da orda kalıyor.
- Canım sistem gereği bu nasıl olacak başka.
- Ben sıkıyönetimde bile kestirmedim valla vermiyorum arkadaş emeğimi vermişim ne verecem. Kesemez ya, ben vermiyorum, zorla mı alacaksın.
- Suriyeli işçi varmı? Piyasayı düşürmüşler diyorlar yevmiyeler yüzden kırka düşmüş
- Ben Suriyeli çalıştırmıyorum kendi tanıdığım kişilerle çalışıyorum. 60 lira yevmiye.
MEHMET LEVENTOĞLU -BANDIRMA