Günaydın "Haytef" Severler;
10 günlük uğraşı sonucu hazırladığım aşağıdaki belgeseli sizlere sunuyorum, lütfen dikkatle okuyalım .. ki ne mücadeleler verildiğini anlayabilelim.
Sizlerden ricam bu yazıyı kopyalayıp saklamanız, herkesin belleğinde bulunsun.
HAYTEF BELGESELİ ve TARİHİ ZAMAN DİZİNİ.
Yazı; 1646 ile 1970 yılları arasında ki HAYTEF' i, rakam ve isimler içeren gerçek tarihiyle anlatır.
1646 Tarihi, HAYTEF camiinin ilk yapılış tarihi olduğundan baz alınmıştır.
Ama siz yazıyı 1950- 1970 yılları arasında ki HAYTEF olarak okuyun.
Bu yazıda 1970 yılı sonrası hakkında her hangi bir bilgi vermeyeceğim.
Öncelikle Bu yazıyı hazırlamamda benden yardımlarını esirgemeyen, Sevgili ENVER KAKŞİ, KIBRISLI MUSTAFA BEKİROĞLU, ALİ YILMAZ, MUZAFFER GÜNTEPE, CEVAT GÜR, CENGİZ YILMAZ, ALAATTİN ALİAĞA OĞLU ve TALİP YILMAZ ağabeylere teşekkürlerimi sunarım.
Ama özellikle en büyük yardımı aldığım Hacı ENVER KAKŞİ abi ve KIBRISLI MUSTAFA BEKİROĞLU abiden helallik istiyorum, çünkü kendilerini çok rahatsız ettim, Hakkınızı helal eyleyin.
Sevgili ENVER KAKŞİ Ağabeyin anlattığına göre; Bir yöreye cami yapılmadan önce Değirmen yapılırmış, bu bana da çok mantıklı geldi, önce karınların doyması gerek, ibadet evde de yapılırdı.
Bu da gösteriyor ki HAYTEFE camiden önce Değirmen yapılmıştır.
HAYTEF değirmeninin yapılış tarihi bilinmiyor.
Cami 1646 yılında yapıldı.
1646 yılında yapılan camiye, sonradan eklenen bitişik Müştemilat(eklenti) şeklinde Medrese yada derslik olarak kullanılan yapının ne zaman yapıldığı bilinemiyor.
HAYTEF!'in 1650 - 1950 arasında ki 300 senelik tarihi hakkında pek bir bilgi yoktur, yani o tarihlerde HAYTEF'te Değirmen, Cami ve Medrese, (Medresenin alt katı Cumhuriyet döneminde Okul olarak da kullanıldı) dışında her hangi bir yapı olup olmadığı bilinmiyor.
Değirmen ve Cami dışında HAYTEF'te ilk yapı, henüz RAŞOT yolu ve Köprü olmadığından, BÜYÜKKÖY yolu üzerinde, 5 dükkan halinde 1950-52 yıllarında yapılmıştır.
Bu beş dükkanı Rahmetli Hacı YUSUF KAKŞI dayı yaptırmıştır.
Böylece HAYTEF'in ilk dükkanlarını yapanın, yani HAYTEF'e uzun bir aradan sonra ilk harcı koyanın da YUSUF KAKŞİ dayı olduğunu belirtelim.
Burada tek katlı ufak dükkanlar şeklinde bir Bakkal, bir Fırın, bir Kalaycı, Bir de kahvehane vardı, Kuran Kursu daha sonraları bu dükkanların üstüne inşa edildi.
Bakkalı Bekirli'den Rahmetli AHMET HAMDİ YILMAZ (TALİP YILMAZ'IN babası) 1952 yılında yaklaşık iki yıl kadar işletmiş, daha sonraları ALEVADAN MEVLÜT ÇELEN'E devretmişti. Dükkanlardan biri de bakkalın Tuz ardiyesiydi.
Fırını, eski muhtar Rahmetli Kuş AHMET YILMAZ işletirdi.
Kalaycılığı da Fantanın tepeden Rahmetli MUHAMMET MORGÜL yapardı.
Kahveyi Rahmetli Fitili İLYAS DALGA İşletirdi.
Kurs binasının az aşağısında Rahmetli AHMET GÜLBAŞ(Ahmet usta) 1959 yılında biçki ve doğrama atölyesi açmıştı.
Şimdiki YILDIZELİ (Syliva )köyüne geçiş köprüsünün 15 metre aşağısında, sadece yaya geçmesine uygun betondan yapılmış dar bir köprü daha vardı, sanırım 2000' lı yıllarda yıkıldı.
O köprü 1955 yılında yapılmıştır. O yıllarda camide görev yapan Rahmetli KÜLÜNKOĞLU hocanın önderliğinde, Ustalığını Papata HAKKI YILMAZ ile Mutoğlu YUSUF ve AHMET Kardeşlerin yaptığı, Demir serme işini partala Filiz AHMET GÜNTEPE'NİN yaptığı, parasını da Hocanın Kadınlardan toplayıp ödeyerek yaptırdığı köprüdür.
O köprü daha sonraları Yıldızeli köyü yolu yapılınca, üzerine ağaç kalaslar döşenerek genişletilmiş ve yıllarca araç geçişi sağlanmıştı. Emeği geçenlerden Allah razı olsun.
*
Şimdiki HAYTEF'in inşası oraya bir okul yapılması ile başladı.
1953 yılında şimdiki İlkokulun olduğu yerde yapımına başlanan Okul, 1955 yılında bitirilip öğretime açıldı.
HAYTEF'e bir Okul yapılmaya başlanması, karşıda bakkallık yapan MEVLÜT ÇELEN'E orada bir dükkan yapma fikri oluşturdu.
HAYTEF'in GÜRGENLİ KÖYÜ tarafında ilk dükkanı da 1955 yılında Rahmetli MEVLÜT ÇELEN yaptı.
O dükkanı fazla işletmeden1957 de Rahmetli babam ZİYA YILMAZ'A devretti.
Babam orayı iki sene ye yakın işletti, hemen karşısında Değirmen arkının üstünde, NURİ YILMAZ amcam ahşaptan oturma yeri yapmıştı, insanlar orada oturur yemek yer, karpuz keser çay içerdi. (HAYTEF'in HAYTEF olduğu güzel ve samimi dostluklarla dolu yıllar).
Çay tarımına yeni geçilmiş, vatandaş az da olsa çay üretip satar duruma gelmişti. 1956 yılına kadar toplanan çaylar MAKRAŞ alım yerine satılırdı.
1956 yılında Kasımoğlu ALİ GÜNAY'ın (MUSTAFA GÜNAY'IN babası) önderliğinde ve çoğu malzemesini, Kasımoğlarından Rahmetli KURAN DİNÇ'in müteahhitliğini yaptığı Rize Turist otelin şantiyesinden getirerek, ustalığını da kendisi yaparak inşa ettiği "Çay alım yeri" yapıldı. Allah onlardan razı olsun.
Çeşmeliden RAŞOTA, SİLİVA'dan TÜYSÜZLER'e, ARMUTLU'dan TOHUMLUĞA kadar bütün o havzada toplanan çaylar HAYTEF alım yerine satılmaya başlandı.
O alım yeri hala aynı yerindedir, yanına ve üstüne eklemeler yapılmıştır.
1956 yılında RAŞOT yolunun yapılması, ardından 1960 yılında köprünün da yapılmasıyla HAYTEF iyice gelişmeye başladı.
(Burada bir parantez açarsak, belki okuyucunun aklına şöyle bir soru gelebilir, ''Köprü yapılmadan inşaat ve bakkal malzemeleri nasıl taşınırdı?''.
Dereden geçerek taşınırdı, araba aşağıdan dereye girerek karşıya geçer oradan Bakkalın ve Okulun yanına ulaşırdı, Dere taştığı zamanlar, ya beklerdi yada sırtlarında taşırlardı, Rahmetli babam, 100 kiloluk Mısır ve Şeker çuvallarını sırtında dereden geçirdiğini anlatırdı).
Daha sonra, Babam ve Amcam yukarıya şimdiki Bakkal ZİYA'NIN Dükkanının olduğu yeri Rahmetli Eğri DURSUN ALİ KARUL dayıdan alarak iki ayrı blok halinde dükkan yaptılar.
Babam dükkanını yukarıya taşıyınca, eski yerini Rahmetli ÖMER İPEK Kasap olarak işletti. Kasap ÖMER, HAYTEF'te uzun yıllar Kasaplık yapmıştır.
O dükkanı 1966 - 69 arası Uşali MUSTAFA YILMAZ da bakkal olarak işletmişti.
Alt tarafta Kereste biçki dükkanını Rahmetli NİYAZİ YILMAZ, Kondelin NECATİ LEVENTOĞLU'yla birlikte 1958 yılında açmıştı, Elektrik olmadığından Dizel motorla biçki makinelerini çalıştırırdı, O motorun sesi hala kulaklarımda gümbürder.
Onun üstü kahvehane idi.
Kahveyi ilk önce FİKRİ İPEK (MEHMET İPEK ustanın babası) işletirdi, o genç yaşta vefat edince kardeşi ÖMER İPEK işletmeye devam etti.
Bir aralar Rahmetli AHMET YILMAZ (Yeronun) orada Kasaplık da yapardı, sanırım ÖMER İPEK'TEN önceki Kasap oydu.
Kahvenin hemen bitişiğinde küçük bir bölmede Beşikçilerden ÖMER YAZICI (Berber Ömer) Berberlik yapardı, daha sonra Kalaycının alt tarafında ki kulübeye taşındı.
Onun hemen yanında babamın tuz ardiyesi olarak kullandığı dükkan bölmesinde, Yeronun AHMET oğlu rahmetli Korkoti MEHMET YILMAZ kısa bir dönem Manavcılık yaptı, Daha sonra Makraştan İSMAİL HAKKI GERZ orayı ayakkabıcı dükkanı olarak da kullandı.
Bir dönem Gafuroğlu MUSTAFA ASLAN orada Lokanta ve Tatlıcı dükkanı da işletmişti, orada imal ettiği nefis Simit şeklinde ki Ballı ballı tatlılarını ÇAYELİ'ne de götürüp satardı.(bütün bunlar 1960-70 arası yıllarda olup bitenlerdir)
Babamın dükkanının bitişiğindeki ikinci dükkanda, Rahmetli Terzi HÜSEYİN GERZ uzun yıllar terzicilik yapmıştı.
Yukarı doğru sıralanan dükkanları Rahmetli İsmailoğlu AHMET ŞİMŞEK yaptırmıştı, dükkanlardan birini Gafuroğlu MEHMET ASLAN kalaycı dükkanı açmış, daha sonra dükkanı Partalda Esketim oğlarından MEHMET DUYSAK satın alarak orayı Sobacı olarak işletmişti.
Onun bitişiğine Rahmetli Fitili MUHAMMET DALGA 1962 yılında Fırın inşa etti ve yıllarca işletti, daha sonraları fırın bir kaç el değiştirdi sanırım.
Okula dönen yolun köşesi İsmailoğlu AHMET ŞİMŞEK'İN dükkanıdır.
Alt katta ki dükkanda İSMAİL KALYONCU usta, 1965 yıllarında 4 yıl mobilyacılık yapmıştı, İSMAİL usta halen sağdır, selam olsun ona, çok güzel mobilyalar ürettiği söylenir.
Üst katını Homeze AHMET AMAÇ (Halen sağ) bir ara yorgancı olarak kullanmıştı, pamuğun zeyta ile havalandırılışını ilk orada seyretmiştim.
Bakkal HAMİT ve İSMAİL YILMAZ kardeşlerin işlettiği dükkanın olduğu blok 1962 yılında yapıldı, o dükkanı ilk önce Filoğlarına MAKSUT ASLAN ile ortak işletirlerdi.
Şimdiki YILMAZ Bakkalın olduğu yerde birde köy odası vardı, ve 1963 yılından hastane açılana kadar oraya Çayeli'nden doktor gelip hastaları muayene ederdi.
Köy odası aynı zamanda devlet erkanının ve siyasilerin de ağırlandığı, toplanan köylüye konuşma yaptıkları yerdi.
AHMET HAMDİ YILMAZ Yıldızeli köyü muhtarı olduğu o yıllarda, ANKARA ya giderek HAYTEF e bir PTT acentesi aldırmıştı, Mektuplarımız oraya gelirdi.
Bitişiğindeki Temeloğlu MUSTAFA GÜR ve oğlu CEVAT GÜR un işlettiği dükkan ve Kalaycı MEHMET ASLAN'IN dükkanı sonradan1963 yılında eklendi, Kalaycının alt tarafında küçük bir kulübede, Rahmetli ÖMER YAZICI Berberlik yapardı.
Bizim yukardaki bakkalı, Babam ZİYA ve Amcam NURİ YILMAZ kardeşler 1959-60 yılında yaparak, aşağıda işletmekte oldukları Bakkalı oraya taşıdılar.
Bizim bakkalın yanında ki ikinci bloğun bir kısmı un tuz ve ot ardiyemiz, bir kısmı da Cabirin YAŞAR ve AHMET LEVENTOĞLU kardeşlerle birlikte, mutoğlu Kondel MEHMET BEKİROĞLU ortak terzi dükkanı işletmişlerdi.
Eski caminin yıkılıp şimdiki İki caminin yapılış tarihleri 1964 ve sonrasına denk gelir.
Hastane yapımına 1965 yılında başlandı, 67 de hizmete açıldı.
1955- 1970 arası yıllar HAYTEFİN şimdiki halini aldığı yıllardır, sonraki yıllarda HAYTEF'in durumunu herkes biliyor sanırım.
HAYTEF'in TARİHİNİN ZAMAN DİZİNİ:
İlk yapı Değirmen: Yapılış tarihi: Bilinmiyor. Tahminen 1640 yılı.
Cami: 1646
Medrese: Bilinmiyor.
BÜYÜKKÖY yolu üzerinde İlk Dükkanları yapan Hacı YUSUF KAKŞİ: 1952
İlk Bakkal: AHMET HAMDİ YILMAZ. 1952
İlk Fırın: Kuş AHMET YILMAZ.1952
İlk Kalaycı: MUHAMMET MORGÜL. 1953
İlk Kahvehane: İLYAS DALGA. 1953
İlk beton köprü: 1955
Okul: 1955
MEVLÜT ÇELEN'İN HAYTEFTE yaptığı ilk dükkan: 1955
Çay alım yeri: 1956
ZİYA YILMAZ'IN Dükkanı aldığı tarih: 1957
Marangoz NİYAZİ YILMAZ'IN Dükkanı: 1958
AHMET GÜLBAŞ'IN (Ahmet usta) Atölyesi:1959
Köprünün yapılışı: 1960
ZİYA ve NURİ YILMAZ kardeşlerin dükkanı yukarı taşıdığı tarih: 1960
Kalaycı MEHMET ASLAN'IN ilk Dükkanı: 1961
MUHAMMET DALGA'NIN (fitili) Fırını yaptığı tarih: 1962
MAKSUT ASLAN ve HAMİT YILMAZ'IN dükkanı: 1962
Temel oğlu MUSTAFA GÜR ün dükkanı: 1962
Mobilyacı İSMAİL KALYONCU 1965
İki caminin yapılışı: 1965 ve sonrası.
Hastane: 1967.
Yorgancı AHMET AMAÇ 1967
*****
Değerli okuyucu;
Yukarıda uzun sayılabilecek bir yazıyla anlattığım HAYTEFİN tarihi yazısını okuyanlara teşekkürler.
Yazıyı yazarken ruhumun derinliklerinden geçenleri, okurken sizlerin de hissettiğinizi umarım.
Zamanı ve şartları çok iyi bildiğimden ve çok iyi tahlil edebildiğimden, o zamanın insanları zamanın çetin şartlarında ne önemli işler başardıklarını çok iyi anlayabiliyorum, çünkü ucundan ben de yaşadım.
Emin olun hepimizin, Babalarımızın ve dedelerimizin kuşağındaki herkese şükran ve minnet borcumuz var.
En azından HAYTEF için var.
Bir bakın onların kuşağının 15 yılda başardıklarına.
Birde sonrasına...
Allah hepsinden razı olsun.
Allah hepsine Rahmet eylesin, mekanlarını cennet eylesin.
NOT: ANILARDA HAYTEF RESİMLERİ İÇİN TIKLAYINIZ https://gercekbandirma.com/hayteften-anilar
28-05-2024/ÇAYELİ / CEVAT YILMAZ