O Bir Efsane! İngiliz Kemal / Erdem Özcan

O BİR EFSANE !

KURTULUŞ SAVAŞI CASUSU İNGİLİZ KEMAL

Erdem ÖZCAN

Bir süredir “Vefa Grubu” adıyla bir araya gelen 6 kişi Bandırma’da bazı sokak ve caddelerine verilecek isimlerle ilgili çalışmaları sırasında sosyal medyada yer alan isimler arasında İngiliz Kemal’in de adının geçmesi üzerine bir vatandaşın,“Ne İngiliz Kemal’i yahu; kimdir o; nerden çıktı o da? Ne İngiliz Kemali ?” diye sorması üzerine ben de; bir Kurtuluş Savaşı kahramanı olan İngiliz Kemal’in kim olduğuyla ilgili bazı kaynaklardan edindiğim bilgileri paylaşmak istedim.Görevi, Yunan ordusu karargâhına girip gerekli bilgileri toplamaktı.

1  |  1

1000183506

Antalya’dan Rodos’a geçti. Burada kendini Amerikalı gazeteci olarak tanıttı. Kumardan hileyle kazandığı 45 bin frank ile kendi deyimiyle İzmir’deki vatan görevine başladıBütün bilgilerin toplandığı Bandırma Saatçiler Caddesi’ndeki Bahriyeli Ahmet’in kahvesinde de, Yunanlılarla ilgili casusluk faaliyetlerinde bulunuyordu.

1  |  1

1000183494

İşte İngiliz Kemal!…“Gerçek adıyla Ahmet Esat Tomruk, bildiğimiz adıyla İngiliz Kemal’in hayatına ait bazı bilgiler.Milli mücadelede büyük faydalar sağlayan casusluk çalışmaları olmuş ve göstermiş olduğu çabalar, ele avuca sığmayan yapısı ile Mustafa Kemal ve silah arkadaşlarınca büyük takdir toplamıştır.Balıkesir’den, Bandırma’ya papaz kılığında giderek, orada karargâh kurmuş anzavur Ahmet ve ayaklanıcıları ve yabancı güçleri teftiş etmiş ve foyası ortaya çıkınca binbir macera yaşayarak kendisini kurtarmayı bilmiştir. Ethem bey güçlerinin, Anzavur’u dağıtmasına yardımcı olacak çok kıymetli bilgiler edinmiştir.. Nam-i diger boksor Esat, Kurtulus Savasi sirasinda gorevleri esnasinda kullandigi isimlerden bazilari…Amerikali gazeteci Harry Willy, Trablusgarp gocmeni İtalyan vatandasi Mehmet Sait, Bolsevik Lui ve daha niceleri…

Boksor Esat abimiz maceraci, akilli, acar ve capkin bir abimizdir, anzavur ayaklanmasinin bastırılmasından, Burdur-Antalya hattinda ortaya cikardigi casusluk orgutune, Yunan askeri hapisanesinde komünist örgüt kurup ayaklanma çıkarmaktan, Amerikalı gazeteci olarak Yunan cephe hattini gezmeye kadar akla hayale gelmeyecek bir dolu macera yasamıştır.Boksor Esat abimiz iyi bir sporcu, ajan, kumarbaz olduğu kadar iyi bir yankesicidir de.

Yaşadığı maceralardan bir kaç anekdot aktaralım;İsmet Pasa, Esat abimizi Yunan cephesinin gerisine İzmir’e göndermek icin makamına çağırır, abimizin methini duymuştur bu arada yankesicilik yaptığını da duyduğundan pek meraklanmıştır,Esat abimize bunlari nasil yaptığını anlatmasini ister, Esat abimiz Yunan cephesinin gerisinde yapacaklarını anlatmaya baslar bunun icin gereksinimi olduğu şeyleri siralar filan sonra birden Paşa’ya saatin kaç olduğunu sorar, İsmet Pasa elini cebine atar saate bakmak icin lakin saat yerinde yoktur, esat abimiz bu arada büyük bir hünerle Paşanin saatini aşırmış ve cebine atmıştır çoktan… Bu olay İsmet Pasa’yi oldukça eğlendirir onu gereksinimlerinin karşılanması icin zamanın genelkurmay başkanı Fevzi Paşaya gönderir, Fevzi Pasa odenek yokluğundan dem vurup Esat abimize ancak 150 lira verebileceğini soyler.Esat abimiz ne yapsın yoksul Türkiye’nin verebileceği para bu kadardır gerisini kendisinin halledeceğini söyler ve İstanbul’a Amerikan pasaportu çıkarmak için yollanır, İstanbul’da kuyumcu vitrinine bakan zengin bir Rum’dan çarptığı 2000 lira ile bu isi de halledip İzmir’e geçer orada Amerikalı gazeteci ve filimci Harry Willy olarak Yunan cephe komutanı ( genelkurmay başkanı da olabilir yanılıyor olabilirim ) Sari Yani’nin kızını ayartıp kadınlığa terfi ettirir bu ablayı. daha sonrasinda bu ilişkinin de verdiği kolaylıkla Yunan cephesini gezmişliği ve bunlari Ankara’ya bildirmişliği de vardir.

Yunan cephe komutanının kızını ayırtıp Amerikalı gibi yasamak elbette pahalı bir iştir abimizin parası bir sure sonra suyunu çeker, bu duruma bir çare bulmak gerektir, aradığı fırsat, Yunan cephesinin filmini çekmek için gerekli film makinesini almak için Rodos adasına gittiği sırada ayağına gelir.Abimiz burada da hürmet ve ilgi ile karşılanmış sosyetik mekânlara buyur edilmiştir bu mekânlardan birinde savaştan kaçmış zengin Türk ve Rum işadamlarını kumarda tabiri caizse ‘yolar’… Masadan 10.000 liranın üstünde para kaldırır. Bu para Yunan ordusuna sığınan Çerkez Ethem ve adamlarıyla karşılaşıp desifre olana kadar ) Amerikalı Harry Willy olarak yaşamasını ve tabi bilgi aktarmasını sağlamıştır. Velhasılı kelam boksör Esat (“İngiliz Kemal) abimizin maceraları anlatmakla bitmez, ancak her isimsiz kahraman gibi değeri bilinmez, unutulur ömrünün son yıllarında yalnızlık ve fakirlik çeker nihayetinde devlete başvurup emekli maaşı bağlanmasını ister bu onurlu adam.

1  |  1

1000183518

ADINA KANUN ÇIKARILAN BİR KAHRAMAN.

İngiliz Kemal namiyle mâruf İstanbullu Ahmet Esat Tomruk’a vatani hizmet tertibinden aylık bağlanmasına dair kanun.kanun no: 487 kabul tarihi : 26/6/1964madde 1 — millî mücadele kahramanlarından olup fevkalâde hizmetleri görülen İngiliz Kemal nemiyle mâruf Ahmet Esat Tomruk’a hayatta bulunduğu müddetçe vatanı hizmet tertibinden (500) lira aylık bağlanmıştır.madde 2 — bu kanun yayımını takı beden ay başından itibaren yürürlüğe girer.madde 3 — bu kanunun hükümlerini maliye bakanı yürütür.

1/7/1964; 8 Temmuz 1964 resmi gazete sayı: 11748.

1  |  1

1000183526

14/06/2025. Bandırma