Bölgede ve Dünyada Öne Çıkanlar
Türkiye •
Antalya'nın Kumluca ilçesinde tur teknesiyle yasa dışı yollardan yurt dışına çıkmaya çalışan 194 düzensiz göçmen yakalandı. o Sahil güvenlik ekiplerince kıyıya yanaştırılan teknede Afganistan, İran, Somali, Mısır ve Somali uyruklu 165 düzensiz göçmenin bulunduğu belirlendi.
Kuzey Afrika
• Libya ordusu, ülkenin doğusundaki gayrimeşru silahlı güçlerin lideri Halife Hafter'e bağlı milislere ait bir askeri helikopteri başkent Trablus'un doğusunda ele geçirdi. o Libya ordusuna bağlı Sirte ve Cufra Ortak Operasyon Dairesi Sözcüsü General Abdulhadi Dırah, AA muhabirine yaptığı açıklamada, başkentin doğusundaki Ebu Kıreyn bölgesinde Hafter milislerine ait bir helikopterin zorunlu iniş yaptıktan sonra ordu güçleri tarafından ele geçirildiğini belirtti
. • Libya Devlet Yüksek Konseyi Başkanı Halid el-Mişri, İspanya Dışişleri Bakanı Arancha Gonzalez Laya ile ülkede siyasi diyaloğun yeniden başlamasını görüştü. o Mişri ile İspanyol Bakan Laya, ateşkes için yapılan girişimler, siyasi diyaloğun yeniden başlaması fırsatları ve başarılı olması için uygun ortamın oluşturulması, İspanya'nın Libya'da siyasi süreci ileri taşımak için oynadığı rol gibi başlıkları ele aldı. o İkili görüşmede ayrıca, Libya'daki askeri ve siyasi durumu, ülkenin doğusundaki gayrimeşru silahlı güçlerin lideri Halife Hafter'e bağlı milislerin saldırılarının neden olduğu etkileri konuştu. • Libya hükümeti ile ülkenin doğusundaki gayrimeşru silahlı güçlerin lideri Halife Hafter'in siyasi müttefiki Tobruk Temsilciler Meclisi (TM) arasında gerçekleştirilen "Libya Diyalog Toplantısı" devam ediyor. o Fas'ın Buznika kentinde gerçekleştirilen toplantının bugünkü oturumuna Libya Devlet Yüksek Konseyi ile Temsilciler Meclisi'nden (TM) oluşan iki heyet katılıyor. AA muhabirinin yerel kaynaklardan aldığı bilgiye göre, Libya krizinin çözümü için icra edilen toplantıda her iki tarafın da bazı dosyalar üzerinde uzlaşmaya varması bekleniyor.
Afrika
• Somali'nin Jubaland eyaletinde terör örgütü Eş-Şebab, askeri konvoya intihar saldırısı düzenledi. 4 GÜNDEM BİLGİLENDİRME RAPORU 7 Eylül 2020 –AKŞAMo Eş-Şebab üyeleri, Jubaland eyaletine bağlı Kismayo'ya 60 kilometre uzaklıktaki JanayAbdala bölgesinde ABD, Kenya ve Somali askerilerin bulunduğu konvoya intihar saldırısı düzenledi. o Saldırının ardından ordu ile Eş-Şebab üyeleri arasında çıkan çatışmada birçok kişi hayatını kaybetti, çok sayıda kişi yaralandı.
• Türkiye Diyanet Vakfı (TDV), Sudan'da yaşanan sel felaketinin ardından bölgede yaşayanlara yardımlarını ulaştırmaya devam ediyor. o TDV'den yapılan açıklamaya göre, günlerce etkili olan sağanağın ardından son 80 yılın en büyük doğal afetlerinden birini yaşayan Sudan'a Türkiye Diyanet Vakfı yardım ulaştırdı. > Avrupa • Kosova Cumhurbaşkanı Haşim Thaçi, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile telefon görüşmesi gerçekleştirdiğini aktararak Kosova ile İsrail'in birbirlerini karşılıklı tanımalarının Türkiye ile ortaklıklarını hiçbir koşulda zedelemeyeceğini ifade etti. o Hem Arap Birliği hem de Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Kosova ile İsrail arasındaki karşılıklı tanıma konusunda endişelerini anladıklarını belirten Thaçi, "Cumhurbaşkanı Erdoğan ile iletişimdeyim. Kendisi ile telefonda görüştüm ve bu tanıma Türkiye ile stratejik, dostane ve kardeşçe olan ortaklığımızı hiçbir koşulda zedelemeyecek." ifadelerini kullandı. • İngiltere'nin başkenti Londra'da, İsrail ile normalleşme anlaşması yapan Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) protesto edildi. o WikiLeaks'in kurucusu Julian Assange'ın ABD'ye iade davasında hakim karşısına çıktığı Old Bailey Mahkeme binası önündeki protestoda, BAE Veliaht Prensi Muhammed Bin Zayid'i "şeytan" gibi gösteren şişme bir balon kullanıldı.
• Atina merkezli "Ta Nea" gazetesi, Yunanistan halkının Türkiye ile yaşanan gerginliğe ilişkin yaptığı kamuoyu araştırmasının sonuçlarını yayımladı. o Gazetenin Türkiye ile gerginliğin giderilmesi için "diyalog yoluna gidilip gidilmemesi" yönündeki sorusuna, araştırmaya katılanların yüzde 69,8'i "evet, diyaloğa gidilmeli" yanıtını verdi. o Araştırmaya katılanların 63,7'si, Türkiye ile gelecek dönemde "ciddi bir olay yaşanması" ihtimalinin "yüksek veya orta derecede" olduğunu düşünürken, katılımcıların 34,5'i bu ihtimalin "küçük veya hiç olmadığı" yönünde görüş bildirdi. o Yunanistan'ın, Türkiye'ye karşı "askeri imkanlarını kullanması gerekip gerekmediği" sorusuna da araştırmaya katılanların yüzde 49,2'i "kullanmalı veya muhtemelenkullanmalı" cevabını verirken, katılımcıların yüzde 47,1'i ise bu soruyu "hayır veya muhtemelen hayır" şeklinde yanıtladı.
Asya
• Gürcistan’da NATO’nun Noble Partner 2020 Çok Uluslu Tatbikatı resmi tören ile başladı. o Başkent Tiflis yakınlarındaki Vaziani Askeri Üssü’nde Gürcistan, ABD, Birleşik Krallık, Polonya ve Fransa'dan 2 bin 700'den fazla askeri personelin katıldığı tatbikat için açılış töreni düzenlendi.
• Ukrayna, Rusya'ya Donbas'taki Rusya yanlısı ayrılıkçıların provokatif eylemlerini engelleme çağrısında bulundu.
o Ukrayna Devlet Başkanlığının Ukrinform haber ajansına yaptığı açıklamada, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy'nin provokatif saldırılar ve bölgede yükselen tansiyon sebebiyle endişeli olduğu belirtildi. o Ukrayna'nın provokatif amaçlı iki saldırıyı da dikkatlice incelediği kaydedilen açıklamada, "Ateşkesi devam ettirmek için Rusya'dan duruma müdahale etmesini ve Donetsk ile Lugansk'taki yasa dışı silahlı grupların provokatif eylemlerine engel olmasını istiyoruz." ifadeleri kullanıldı.
Orta Doğu
• İran Meclis Başkanı Ali Laricani'nin özel yardımcısı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) İsrail ile normalleşme anlaşmasına varması sonrasında, İsrail'in istihbarat servisi Mossad veya ona bağlı yapıların İran ve bölgede atacağı adımlardan sadece İsrail'in değil BAE'nin de sorumlu tutulacağını söyledi.
o Al-Alam televizyon kanalına konuşan Abdullahiyan, BAE'nin İsrail'e yakınlaşmakla, Basra Körfezi ve bölgedeki enerji nakil hattı güvenliğini tehlikeye attığını dile getirdi.
2. Ulusal Makamlardan Resmi Açıklamalar
• Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan: (Türkiye Sigorta Tanıtım Töreni'nde yaptığı konuşma) o Milletimizin rızkını, Türkiye’nin kaynaklarını krizden ve kaostan beslenen çevrelere yedirmemekte kararlıyız. Türkiye’yi kur-faiz-enflasyon üzerinden sıkıştırma gayretlerini boşa çıkarmayı sürdüreceğiz.
o IMF ile kapalı kapılar ardında pazarlığa tutuşanların bir daha Türkiye’yi eski günlerine geri döndürmesine izin vermeyeceğiz. IMF’ye olan 23,5 milyar dolarlık borcu ödeyerek Türkiye’nin ekonomik bağımsızlığını yeniden kazandırdıklarını ifade eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, Bilhassa 15 Temmuz darbe girişiminin ardından ekonomide yeni bir döneme girdik.
o Bugün aynı anda farklı cephelerde ülkemizin hak ve hukukunu korkusuzca savunabiliyorsak, bunun gerisinde son 18 yılda kazanılan öz güven vardır. Türkiye’yi kur-faiz-enflasyon üzerinden sıkıştırma gayretlerini boşa çıkarmayı sürdüreceğiz.
o IMF ile kapalı kapılar ardında pazarlığa tutuşanların bir daha Türkiye’yi eski günlerine geri döndürmesine asla izin vermeyeceğiz. Türkiye’nin hedeflerine ulaşması, birlik ve beraberliğine sıkı sıkıya sarılmasının yanında koronavirüs salgınıyla mücadelesini başarıyla sonuçlandırmasına bağlıdır. o Dünyada dengeleri altüst eden bu salgın, bizim gibi üretim kapasitesi yüksek ülkelerin önünde yepyeni fırsat pencereleri de açmıştır. Coğrafi konumu, güçlü altyapısı, şoklara karşı kazandığı dirençle Türkiye, bu fırsatları değerlendirme noktasında en avantajlı ülkelerden birisidir. Daha önce ifade ettiğim gibi, ülkemiz inşallah bu salgın sürecinden, diğer alanlarla birlikte ekonomide de güçlenerek çıkacaktır.
• Milli Savunma Bakanlığı: (Millî Savunma Bakanı Hulusi Akar, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar Güler’in davetlisi olarak Türkiye’de bulunan NATO Askeri Komite Başkanı Orgeneral Stuart Peach ile görüşmesi) o Genelkurmay Başkanı Orgeneral Güler’in de katıldığı görüşmede, Doğu Akdeniz’de son dönemde yaşanan gelişmeler, bu konuyla ilgili NATO Genel Sekreteri’nin girişimi ile diğer NATO ve bölgesel konular ele alındı. o Görüşmede Bakan Akar tarafından, NATO Genel Sekreteri’nin diyalog çağrılarının olumlu karşılandığı, o Türkiye’nin Doğu Akdeniz’de kıyısı olan tüm ülkelerin uluslararası hukuka uygun şekilde haklarını gözeten bir yaklaşımdan yana olduğu,
o Sorunların çözümü konusunda uluslararası hukuk, ikili anlaşmalar, diyalog ve iyi komşuluk ilişkilerine önem verdiği, o Diğer ülkelerin de konuya aklıselimle ve ittifak ruhuna uygun yaklaşmalarının gerekliliği, o Türkiye’nin Kıbrıs dâhil Mavi Vatan’daki hak, alaka ve menfaatlerini bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da korumakta kararlı, azimli ve buna muktedir olduğu, o Türkiye’nin NATO’daki yükümlülüklerini bugüne kadar eksiksiz yerine getirdiğini, bundan sonra da getirmeye devam edeceği ifade edildi.
3. Uluslararası Basın Yansımaları DOĞU AKDENİZ... TÜRKİYE: ORUÇ REİS ÇALIŞMALARINI KARARLI BİR ŞEKİLDE SÜRDÜRÜYOR
Yayın Organı: Agenzia NOVA-Rusya Türk gemisi Oruç Reis Doğu Akdeniz’de enerji arama çalışmalarını kararlı bir şekilde sürdürüyor. Bu yöndeki açıklama Türk Savunma Bakanlığı tarafından yapıldı. Bakanlığın Twitter’dan yaptığı açıklamada, “Güçlü, kararlı ve muktedir. Deniz Kuvvetlerimize ait fırkateyn ve korvetler, Doğu Akdeniz’deki yetki alanlarımızda çalışmalarını sürdüren Oruç Reis araştırma gemisine refakat etme ve koruma görevini kararlılıkla sürdürüyor.” denildi. Ankara ayrıca “Bölgede hukuksuzluğa ve kabadayılığa izin verilmeyeceğini de” belirtti. RUSYA DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI ENFORMASYON VE BASIN DEPARTMANININ DIŞİŞLERİ BAKANI SERGEY LAVROV’UN BULUNACAĞI GÜNEY KIBRIS RUM KESİMİ ZİYARETİYLE İLGİLİ DEĞERLENDİRMESİ
Yayın Organı: RF Dışişleri Bakanlığı İnternet Sayfası-Rusya Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov 8 Eylül’de Güney Kıbrıs Rum Kesimine resmi bir ziyarette bulunacak. Ziyaret programı kapsamında Lavrov’un Cumhurbaşkanı Nikos Anastasiadis, Dışişleri Bakanı Nikos Hristodulidis ve Kıbrıs Temsilciler Başkanı Demetris Siluris ile görüşmesi bekleniyor. Ziyaretin amacı, ikili iş birliğinin değerlendirilmesi ve uluslararası ile bölgesel meselelerde görüş alışverişinde bulunulmasıdır. Rusya, Kıbrıs meselesinin kapsamlı, adil, kalıcı ve uygulanabilir bir şekilde çözülmesini umuyor. Çözüm kapsamındaki iç mesele ele alınması hususunun Kıbrıs taraflarının münhasır ayrıcalığı olduğu gerçeğinden hareket ediyoruz. Kıbrıs meselesinin çözüm arayışının Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyinin ilgili kararları ile belirlenen çerçevede yürütülmesi gerektiğine inanıyoruz. Kıbrıs taraflarının müzakere masasına tekrar oturmasını umuyoruz. Mevcut güvenlik dış garantileri sisteminin, bugünümüzün gerçekleri ve Kıbrıs Cumhuriyeti'nin mevcut uluslararası yasal statüsüyle örtüşmediği görüşündeyiz. BM Güvenlik Konseyinin garantileri, Birleşik Kıbrıs'ın bağımsızlığının, egemenliğinin ve toprak bütünlüğünün sağlanmasına yönelik en etkili önlemler teşkil etmektedir. Kıbrıs'taki BM silahlı kuvvetlerinin görev süresinin uzatılması (31 Ocak 2021'e kadar), BM Güvenlik Konseyinin 2537 sayılı Kararı (28 Temmuz 2020'de kabul edildi) ile belirlendi. Kıbrıs meselesinin çözülmediği sürece BM misyonunun görevinin değiştirilmesi söz konusu olmadığına inanıyoruz.
1. Yorum & Analiz
NATO, müttefikleri arasında askeri işbirliği ile kurulmuş uluslararası bir örgüt olarak, ortak tehditlere birlikte karşı koyma, bunları caydırma, ya da üyelerden birine ya da birkaçına yapılacak bir silahlı saldırıya hep birlikte karşılık verme anlayışı içerisindedir ve üyelerinden de bunu beklemektedir. 1996’daki İkizce (Kardak) krizinden uzun süre sonra, iki “müttefik” olan Türkiye ve Yunanistan’ın yeniden karşı karşıya gelmesi NATO açısından öncelikle çözülmesi gereken bir sorundur. NATO, uzun bir süredir kendi misyonunu yeniden tanımlamaya çalışırken ABD ve Fransa’nın farklı tutumlarından dolayı sıkıntı yaşamaktadır. Yunanistan’ın NATO Genel Sekreteri’nin taraflar arasında çatışmayı önleyici teknik görüşmeler yapılacağına dair açıklamasını anlamsız kılmak için kışkırtıcı davranışlarını ve söylemlerini sürdürmesi, NATO’yu saf dışı bırakma çabası olarak görülebilir. “NATO’nun beyin ölümü gerçekleşti” cümlesi ile büyük eleştiri alan Macron’un Fransa’yı NATO’nun askeri kanadından çıkaran Charles DeGaulle’ün ismiyle anılan uçak gemisini bölgeye yollaması da Fransa’nın Yunanistan ile birlikte NATO’ya zarar verme isteklerinin bir tezahürü olarak yorumlanabilir. NATO, kuruluşundan bu yana birçok kez varlık ve gelecek sorgulamasına uğramasına rağmen Türkiye gibi güçlü müttefiklerin işbirliği ile ayakta kalmıştır. Fransa ve Yunanistan daha önce olduğu gibi NATO’yu güçsüz kılma çabaları bu anlamda beyhude bir çabadır.
07-09-2020
