Anayasa Mahkemesi hükmün açıklanmasının geri bırakılması uygulamasını iptal etti. Karar, 1 yıl sonra yürürlüğe girecek.
Anayasa Mahkemesi 2004 yılında yapılan başvuruyu 19 yıl sonra karara bağladı. "Hükmün açıklanmasının geri bırakılması" düzenlemesini iptal etti. Karar Resmi Gazete’de yayımlandı.
Anayasa Mahkemesi (AYM), ‘Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB)’ düzenlemesini iptal etti. Trabzon 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nin 2004 yılında yaptığı başvuruya ilişkin AYM’nin 1 Haziran 2023’te verdiği karar, bugünkü Resmi Gazete’de yayınlandı. Karar, 1 yıl sonra yürürlüğe girecek.
Mahkemenin HAGB’nin iptali yönündeki başvurusunda, düzenlemenin Anayasa’nın 17. Maddesi’ne aykırı olduğunu öne sürüldü. Başvuruda HAGB kararı verilmesinin mağdurlar açısından yeterli giderim sağlamadığı, faillerin cezadan muaf tutulmasına yol açtığı ve devletin kişilerin maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme şeklindeki yükümlülüğünü yerine getiremediği belirtilerek kuralın Anayasa’ya aykırı olduğu ileri sürüldü. Kararda "Anayasa’nın devlete yüklemiş olduğu faillere fiilleriyle orantılı cezalar verilmesi ve mağdurlar açısından uygun giderimin sağlanması yükümlülüğü ile bağdaşmamaktadır" ifadesine yer verildi.
AYM düzenlemenin Anayasa’ya aykırı olduğuna ve iptaline karar verdi. Yüksek Mahkeme, iptal hükümlerinin kararın Resmî Gazete’de yayımlanmasından başlayarak bir yıl sonra yürürlüğe girmesine karar verdi.
14 üye lehte, beş üye aleyhte oy verdi.
"YÜZBİNLERCE DOSYAYI ETKİLECEK BİR KARAR"
Anayasa Mahkemesi'nin bu kararının ülke genelinde 'hükmün açıklanmasının geri bırakılması' kararı verilen tüm dosyaları etkileyeceğini belirten avukat Levent Karakoç kararı şöyle yorumladı:
"Anayasa Mahkemesi'nin bu kararı, 'Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması' kararlarının, Ceza Muhakemeleri Kanunu'nun 231. maddesindeki hükümlerin hukuk devleti ilkesiyle bağdaşmadığını, kişilerin hak arama hürriyetlerini ihlal ettiğini gösterdi. Örneğin ceza yargılamasının başında sanık sorgusu yapılırken ve hiçbir delil toplanmadan sanığa hakim tarafından 'hükmün açıklanmasının geri bırakılmasını kabul ediyor musun, etmiyor musun?' diye bir soru yöneltilir. Sanık 'bu ne demek' diye sorduğunda da 'eğer ceza verirsem ertelemek istiyor musun?' açıklaması yapılır. İnsanlar yargılamanın başında ceza mı çıkacak diye düşünebilir. Anayasa Mahkemesi bunu yasaya aykırı görerek iptal etti."
Birçok yargılama sonrasında avukatların 'hükmün açıklanmasının geri bırakılması' kararına itiraz ettiğini de dile getiren avukat Karakoç, "Biz itiraz ediyorduk ama örneğin ağır ceza mahkemesi birkaç gün içerisinde 2-3 klasörlük evrakı inceledik itiraz reddedildi' diye yanıt veriyordu. AYM'nin kararında buna da bir atıf var. Karar bir yıl sonra yürürlüğe girecek ama bugünden itibaren 'hükmün açıklanmasının geri bırakılması' yönündeki tüm kararlarla ilgili biz başvurumuzu yapacağız. Mahkeme henüz bu iptal edilmedi diyebilir ama yasal düzenlemeler sanık lehine tatbik edilir. Bu iptal kararıyla birlikte de bir çok eski dosya da yeniden açılacak, yeniden itirazlar yapılacak. Bu kararla birlikte sanıklara ya beraat verilecek ya da ceza" diye konuştu.
İSTİNAF SÜRECİ KAPANMAYACAK
Avukat Karakoç, sanıkların hükmün açıklanmasının geri bırakılmasını talep ettiklerinde istinaf yollarının da kapandığına dikkat çekerek bunun da önüne geçileceğini ifade etti.
30-07-2023
