UNESCO'dan Türkiye'de 5 Yeni Dünya Mirası Kültür Alanı

Kültür ve Turizm Bakanlığı'nca UNESCO’ya sunulan ve dünya mirası olmanın ilk adımı olan geçici listeye 16 Nisan’da kaydedilen "Beypazarı Tarihi Kenti-Ankara", "İzmir Tarihi Liman Kenti-İzmir", "Karatepe-Arslantaş Arkeolojik Alanı-Osmaniye", "Koramaz Vadisi-Kayseri" ile "Zerzevan Kalesi ve Mithraeum-Diyarbakır" Türkiye’nin listedeki yeni kültür varlıkları oldu.

Birleşmiş Milletler topluluğuna bağlı bir sosyal örgüt niteliğine olan UNESCO kısaltmasının açılımı, United Nations Educational Scientific and Cultural Organization’dır. Dilimize Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu olarak geçmiştir. Amacı, birleşmiş milletler üyrleri arasında eğitim, bilim, kültür alanlarında işbirliği oluşturup, kesişim oluşumunu sağlamaktır.

İnsanlığın ortak mirasına ait en önemli örneklerin bulunduğu Dünya Mirası Listesi için  Bandırma- Erdek Kapıdağı'nda bulunan Kyzikos hinterlandı gibi çok sayıda aaday olmasına rağmen yeterli ilgi eksikliği bu değerlerin giderek zarar gördüğü ifade ediliyor.

Birçok farklı kritere göre seçilen bu yerler tarihi, doğal ya da bilimsel açılardan çok önemli rollere sahipler. UNESCO bu şekilde, bazıları herkes tarafından çok da bilinmeyen bu yerlere hak ettikleri değeri verip daha görünür olmalarını sağlıyor.

1- Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası, Sivas (1985)
2- İstanbul'un Tarihi Alanları (1985)
3- Göreme Milli Parkı ve Kapadokya, Nevşehir (1985) (Karma Miras Alanı)
4- Hattuşa: Hitit Başkenti, Çorum (1986)
5- Nemrut Dağı, Adıyaman (1987)
6- Hieropolis-Pamukkale, Denizli (1988) (Karma Miras Alanı)
7- Xanthos-Letoon, Antalya-Muğla (1988)
8- Safranbolu, Karabük (1994)
9- Truva Arkeolojik Alanı, Çanakkale (1998)
10- Selimiye Camii ve Külliyesi, Edirne (2011)
11- Çatalhöyük Neolitik Alanı, Konya (2012)
12- Bursa ve Cumalıkızık: Osmanlı İmparatorluğunun Doğuşu (2014)
13- Bergama Çok Katmanlı Kültürel Peyzaj Alanı, İzmir (2014)
14- Diyarbakır Surları ve Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzajı (2015)
15- Efes Antik Kenti, İzmir (2015)
16- Ani Arkeolojik Alanı, Kars (2016)
17- Afrodisias Antik Kenti, Aydın (2017)
18- Göbeklitepe, Şanlıurfa (2018)

Türkiye'nin UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesindeki Alanları

Karain Mağarası (Antalya) 1994
Urartu ve Osmanlı Eski Yerleşimi Ahlat Mezar Taşları (Bitlis) 2000
Alahan Manastırı (Mersin) 2000
Alanya (Antalya) 2000
Harran ve Şanlıurfa (Şanlıurfa) 2000
İshakpaşa Sarayı (Ağrı) 2000
Konya Selçuklu Başkenti (Konya) 2000
Mardin Kültürel Peyzajı (Mardin) 2000
Selçuklu Kervansarayları Denizli-Doğubayazıt Güzergâhı 2000
St. Nicholas Kilisesi (Antalya) 2000
St. Paul Kilisesi, St. Paul Kuyusu ve Tarihi Çevresi (Mersin) 2000
Sümela Manastırı (Trabzon) 2000
Likya Uygarlığı Antik Kentleri (Antalya ve Muğla) 2009
Perge Arkeolojik Alanı (Antalya) 2009
Sagalassos Arkeolojik Alanı (Burdur) 2009
Eşrefoğlu Camii (Konya) 2011
Hatay, St. Pierre Kilisesi (Hatay) 2011
Aizanoi Antik Kenti (Kütahya) 2012
Beçin Ortaçağ Kenti (Muğla) 2012
Birgi Tarihi Kenti (İzmir) 2012

21.Gordion (Ankara) 2012
Hacı Bektaş Veli Külliyesi (Nevşehir) 2012
Hekatomnos Anıt Mezarı ve Kutsal Alanı (Muğla) 2012
Niğde'nin Tarihi Anıtları (Niğde) 2012
Mamure Kalesi (Mersin) 2012
Odunpazarı Tarihi Kent Merkezi (Eskişehir) 2012
Yesemek Taş Ocağı ve Heykel Atölyesi (Gaziantep) 2012
Zeugma Arkeolojik Alanı (Gaziantep) 2012
Sardes Antik Kenti ve Bintepeler Lidya Tümülüsleri (Manisa) 2013
Laodikeia Arkeolojik Alanı (Denizli) 2013
Akdeniz’den Karadeniz’e Kadar Ceneviz Ticaret Yolu’nda Kale ve Sur Yerleşimleri 2013
Anadolu Selçuklu Medreseleri (Konya, Kayseri, Sivas, Erzurum, Kırşehir) 2014
Anavarza Antik Kenti (Adana) 2014
Kaunos Antik Kenti (Muğla) 2014
Korykos Antik Kenti (Mersin) 2014
Arslantepe Arkeolojik Alanı (Malatya) 2014
Kültepe - Kanesh Arkeolojik Alanı (Kayseri) 2014
Çanakkale ve Gelibolu 1. Dünya Savaşı Alanları (Çanakkale) 2014
Eflatun Pınar: Hitit Kaya Anıtı (Konya) 2014
İznik (Bursa) 2014
Mahmutbey Camii (Kastamonu) 2014

Ahi Evran Türbesi (Kırşehir) 2014
Vespasianus - Titus Tüneli (Hatay) 2014
Zeynel Abidin Camii ve Mor Yakup (St. Jacob) Kilisesi (Mardin) 2014
Akdamar Kilisesi (Van) 2015
Aspendos Antik Kenti Tiyatrosu ve Su Kemerleri (Antalya) 2015
Eshab-ı Kehf Külliyesi (İslami-Osmanlı Sosyal Kompleksi) (Kahramanmaraş) 2015
Mudurnu Tarihi Ahi Kenti: Ahiliğin Tanıkları (Bolu) 2015
Harşena Dağı ve Pontus Kralları Kaya Mezarları (Amasya) 2015
Dağlık Frigya (Eskişehir, Kütahya, Afyon) 2015
Stratonikeia Antik Kenti (Muğla) 2015
Uzunköprü (Edirne) 2015
İsmail Fakirullah Türbesi ve Işık Kırılma Mekanizması (Siirt) 2015
Yıldız Sarayı Kompleksi (İstanbul) 2015
Bodrum Kalesi (Muğla) 2016
Sivrihisar Ulu Camii (Eskişehir) 2016
Hacı Bayram Camii ve Çevresindeki Tarihi Alanlar (Ankara) 2016
Sultan II. Beyazıd Han Külliyesi (Edirne) 2016
Nuruosmaniye Külliyesi (İstanbul) 2016
Malabadi Köprüsü (Diyarbakır) 2016
Tuşpa/Van Kalesi, Van Tarihi Kenti ve Höyüğü(Van) 2016
Kibyra Antik Kenti (Burdur) 2016
Yivli Minare Camii (Antalya) 2016
Assos Arkeolojik Alanı (Çanakkale) 2017
Ayvalık Endüstriyel Peyzajı (Balıkesir) 2017
İvriz Kültürel Peyzajı (Konya) 2017
Priene Arkeolojik Alanı (Aydın) 2018
Gaziantep Yeraltı Suyu Yapıları: Livas ve Kasteller (Gaziantep) 2018
Erken Dönem Anadolu Türk Mirası: Danişmend Beyliği Başkenti Niksar (Tokat) 2018
Justinian Köprüsü (Sakarya) 2018
Sarıkaya Roma Hamamı (Yozgat) 2018
Harput Tarihi Kenti (Elazığ) 2018
Anadolu'daki Ahşap Çatılı ve Ahşap Taşıyıcılı Camiiler (Konya-Eşrefoğlu Camii, Kastamonu-Mahmut Bey Camii, Eskişehir-Sivrihisar Camii, Afyon-Afyon Ulu Camii, Ankara-Arslanhane Camii) 2018

Karma (Doğal ve Kültürel) Miraslar:

Güllük Dağı-Termessos Milli Parkı (Antalya) 2000
Kekova (Antalya) 2000

Doğal Miras:

Tuz Gölü Özel Doğa Koruma Alanı (Ankara-Konya-Aksaray) 2013
Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti (Samsun) 2016
Ballıca Mağarası Tabiat Parkı (Tokat) 2019

17-04-2020/EDİT . MEHMET LEVENTOĞLU