23 Eylül 2020 Bölgede ve Dünyada Gündem

Bölgede ve Dünyada Öne Çıkanlar
> Türkiye
• Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı
Ursula von der Leyen ile video konferansla görüştü.
• Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ile
bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi.
• NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ile
NATO karargahındaki görüşmesinden sonra yaptığı açıklamada, Türkiye ile
Yunanistan'ın, Doğu Akdeniz'de ayrıştırma usulleri oluşturulması, havada ve
denizde istenmeyen olayların ve kazaların önlenmesi için bugüne kadar birkaç
toplantı yaptığını hatırlattı ve Türkiye ile Yunanistan arasındaki teknik
görüşmelerde "iyi bir ilerleme" kaydedildiğini bildirdi.
• Sismik arama ve araştırma faaliyetlerinin ardından ikmal ve bakım için demirlediği
Antalya Limanı'ndan bazı cihazların testi için ayrılan Oruç Reis gemisinde
çalışmalar tamamlandı. Test çalışmalarını tamamlayan Oruç Reis Antalya
Limanı'na döndü.
> Terörle Mücadele
• Irak'ın kuzeyindeki Pençe-Kaplan Operasyonu bölgesindeki terör örgütü PKK'ya ait
sığınak ve mağaralarda, aralarında el yapımı patlayıcıların da bulunduğu
mühimmat ve yaşam malzemesi bulundu.
• Terör örgütü PKK'nın sabotajcısı olan ve turuncu kategoride aranan terörist,
Amasya'da düzenlenen operasyonda, üzerindeki el bombası ile intihar eylemi
yapmak isterken etkisiz hale getirilip yakalandı. Terörist, çıkarıldığı mahkemece
tutuklandı.
• Bursa'nın İnegöl ilçesinde, terör örgütü DEAŞ'a yönelik operasyonda 7 şüpheli
gözaltına alındı.
• Cumhuriyet Başsavcılığınca yürütülen soruşturma çerçevesinde, Tokat merkezli 5
ilde FETÖ'nün mütevelli grubunda yer aldıkları iddiasıyla aralarında öğretmen ve
özel sektör çalışanlarının da olduğu 8 şüpheli hakkında gözaltı kararı çıkarıldı.
> Ortadoğu
• Suriye İnsan Hakları Ağı, Suriye'deki askeri müdahalesinin 6'ncı yılını geride
bırakan ABD öncülüğündeki DEAŞ Karşıtı Uluslararası Koalisyon güçlerinin
saldırılarında bugüne kadar 3 bin 39 sivilin yaşamını yitirdiğini bildirdi.
• İsrail güçleri, işgal altındaki Batı Şeria'nın çeşitli bölgelerinde Filistinlilere ait bazı
yapıları "ruhsatsız" olduğu gerekçesiyle yıktı.
• İsrail'den üst düzey bir heyet, 15 Eylül'de imzalanan ilişkilerin normalleştirilmesi
anlaşmasının detaylarını görüşmek üzere Bahreyn'e gitti. Anlaşmanın ardından
İsrail'den Bahreyn'e yapılan ilk resmi ziyaretteki heyette, Başbakanlık Ofisi Geçici
Genel Direktörü Ronen Peretz ve Dışişleri Bakanlığı Genel Direktörü Alon Ushpiz'in
yanı sıra çok sayıda İsrailli yetkili ve bazı iş adamları bulunuyor
• Dünya Müslüman Alimler Birliği Genel Sekreteri Karadaği, Mısır'daki göstericilerin
taleplerine cevap verilmesi çağrısında bulunarak göstericilere saldırmanın "haram"
olduğunu belirtti.
• Başkent Tahran'daki Bakanlar Kurulu toplantısı sonrası yaptığı açıklamada İran
Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, ABD'nin İran'a yönelik yeni yaptırımlarını
eleştirerek, Washington'ın dolar, bankacılık ve çok uluslu şirketlerin imkanlarını
kullanarak Tahran ile ekonomik savaşa girdiğini söyledi.
• Afganistan Ulusal Yüksek Uzlaşma Konseyi Başkanı Abdullah, Afganistan'da son
42 yıldır devam eden savaşı sona erdirmek için Taliban ile Katar'da devam eden
müzakerelere ilişkin "Amacımız Taliban ile müzakerelerin olumlu sonuçlanması ve
bu konuda elimizden geleni yapacağız." dedi.
> Avrupa
• İngiltere Dışişleri Bakanı Raab, ülkede artan Kovid-19 vakalarına karşı alınan yeni
önlemlere uyulmaması durumunda ikinci bir ulusal karantina kararının
alınabileceğini söyledi.
• İslam'a ve değerlerine yönelik ayrımcılık karşısında sessiz kalan Fransız medyası,
İslam Peygamberi Hazreti Muhammed'e hakaret içerikli karikatürler yayımlayan
Charlie Hebdo'nun tehdit edildiğini öne sürerek destek çağrısında bulundu.
• Paris’in simgelerinden Eyfel Kulesi bomba ihbarı nedeniyle boşaltıldı. Polis, Eyfel
Kulesi'nin çevresindeki yolları güvenlik çemberine aldı.
> Amerika
• ABD'de ilk tek doz Kovid-19 aşı adayının geç aşama çalışmasına başlanıyor. Merkezi
ABD'de bulunan Johnson&Johnson şirketi, yeni tip koronavirüse (Kovid-19) karşı 
geliştirdiği tek doz aşının koruyuculuğunu test etmek için geniş katılımlı nihai
çalışmasını başlatıyor.
> Asya
• Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko, kazandığı cumhurbaşkanlığı
seçimlerinden sonra yemin ederek görevine başladı.
> Afrika
• Mısır'da Sisi yönetimine karşı protestolar devam ediyor. Sürgünde yaşayan Mısırlı
muhalif müteahhit Ali'nin rejim karşıtı gösteriler düzenlenmesi çağrısı sonucu
başlayan eylemler bazı kentlerde sürüyor.
> Kovid-19
• Rusya Koronavirüs Enfeksiyonu Kontrol ve Önleme Merkezinden yapılan
açıklamaya göre, son 24 saatte 6 bin 431 kişide daha Kovid-19 tespit edilmesiyle
vaka sayısı 1 milyon 122 bin 241’e çıktı. Artan günlük vaka sayısı 13 Temmuz’dan bu
yana en yüksek seviyeye geldi. Ülkede son bir günde ölü sayısı 150 artarak 19 bin
799’a, iyileşen sayısı 5 bin 750 artarak 923 bin 699’a ulaştı.
• İsrail'de uygulanan karantinaya rağmen son 24 saatte 6 bin 861 kişide daha yeni tip
koronavirüs tespit edilmesiyle salgında şimdiye kadar görülen en yüksek günlük
vaka sayısı kaydedildi.
• İran'da yeni tip koronavirüs (Kovid-19) nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı son
24 saatte 184 artarak 24 bin 840'a yükseldi.
• Irak'ta Kovid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı 72 artarak 8 bin 754'e
yükseldi, vaka sayısı da 332 bin 635'e çıktı.
2. Ulusal Makamlardan Resmî Açıklamalar
• Cumhurbaşkanı Recep Tayyip ERDOĞAN:
(Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile video konferans
görüşmesi sonrası)
o Doğu Akdeniz meselesinin temelinde Yunanistan ve Rum kesiminin
maksimalist iddiaları ile Türkiye'nin ve Kıbrıs Türklerinin haklarının yok
sayılmak istendiğine işaret etti. Sorunların çözümü için başından beri
diyalogdan yana olan Türkiye'nin Yunanistan ile istikşafi görüşmelere hazır
olduğunu aktaran Cumhurbaşkanı Erdoğan, diplomasiye tanınan fırsatın,
Yunanistan tarafından daha önce olduğu gibi yine heba edilmemesi
temennisinde bulundu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye-AB arasında 18 Mart Mutabakatı'nın
yenilenmesi, Gümrük Birliği'nin güncellenmesi ve vize serbestisinin sağlanması
yönünde atılacak adımların, ilişkilerin ilerletilmesine sağlam bir zemin
sunacağını ifade etti.
Göçmenler konusunda adil yük ve sorumluluk paylaşımı çağrısını yineleyen
Cumhurbaşkanı Erdoğan, AB'nin, Yunanistan ile Avrupa Sınır ve Sahil Güvenlik
Ajansının (Frontex) geri itme uygulamalarıyla yaptığı ihlallerin üzerine gitmesi
gerektiğini belirtti.
• Cumhurbaşkanı Recep Tayyip ERDOĞAN:
(NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ile telefon görüşmesi sonrası)
o Cumhurbaşkanı Erdoğan, görüşmede, Türkiye'nin Doğu Akdeniz meselesinde
gerginliğin düşürülmesinden ve diyalogdan yana olduğunu sadece söylemleriyle
değil eylemleriyle de açık ve net biçimde ortaya koyduğunu belirtti.
Yunanistan'ın gerginliği tırmandırmasına ve tahriklere rağmen Türkiye'nin
sağduyulu ve soğukkanlı tavrından taviz vermediğini vurgulayan
Cumhurbaşkanı Erdoğan, gelinen noktada ilan edilen istikşafi görüşmelerin
gidişatının Yunanistan'ın ortamı yumuşatmak için atacağı samimi adımlara
bağlı olacağını ifade etti.
NATO Genel Sekreteri Stoltenberg'in Doğu Akdeniz meselesinde ortaya koyduğu
yapıcı çabaları takdirle karşıladığını belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan,
Türkiye'nin Doğu Akdeniz konusunda NATO'daki ayrıştırma sürecine ilk andan
itibaren destek verdiğini ve bir uzlaşıya varılmasını samimiyetle arzu ettiğini
belirtti. NATO'daki ayrıştırma çalışmasında, Türkiye olarak mutabakata son
derece yakın olunduğunu düşündüklerini belirten Erdoğan, NATO
dayanışmasının ve bu bağlamda Türkiye ile dayanışmanın bölgesel sorunların
çözümü noktasındaki önemine işaret etti.

1. Yorum & Analiz
Son dönemde zengin doğal kaynakların keşfedilmesinin ardından dünyanın gözünü
çevirdiği Doğu Akdeniz’de çok sayıda bölgesel ve uluslararası aktör enerji denklemine
dâhil olmak için çaba sarf etmektedir. Doğu Akdeniz’de en uzun kıyı şeridine sahip olan
Türkiye ise bölge ülkeleri tarafından tek taraflı olarak yürütülen faaliyetler karşısında
kendisinin ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin haklarını korumayı hedefleyerek
sondaj faaliyetlerine hız vermektedir. Türkiye Güney Kıbrıs Yönetimi’ne Kıbrıs
Adası’nın tek ve meşru temsilcisi gibi davranmayı bırakıp, her iki tarafın da Ada’nın
sahip olduğu kaynaklardan adil bir şekilde yararlanması gerektiğini vurgulamaktadır.
Ankara Ada’daki kaynakların eşit kullanımını ve yönetimini öngören bir anlaşmanın
sağlanması için diplomasi yolunun kullanılması çağrısında bulunmaktadır.
Türkiye’nin, Doğu Akdeniz meselesinde bölgede somut olarak var olmasının,
uzlaşmazlığa değil tam tersine ilerde oluşabilecek bir uzlaşıda etkin bir aktör olarak
masada yer almasına zemin hazırlamakta olduğu düşünülmektedir.
Meselenin çözümüne ilişkin GKRY’nin, KKTC ile masaya oturması yönünde
söylemlerin ve baskının devam ettirilmesinin, KKTC’nin haklarının savunulması
anlamında elzem olduğu ifade edilebilmektedir. Bu doğrultuda olası bir uzlaşı ile
yalnızca Doğu Akdeniz ve hidrokarbon değil Kıbrıs meselesinin çözümü için de önemli
bir adım atılmış olabileceği düşünülmektedir. Türkiye’nin meseleye ilişkin yaklaşımı,
KKTC’nin haklarını gasp etmeye yönelik girişimlere karşı her türlü gerekli tedbiri
almakla birlikte, herkesin faydasına bir çözümden yana tavır almak şeklindedir.

24-09-2020/CUMHURBAŞKANLIĞI İLETİŞİM BAŞKANLIĞI-ÇANAKKALE BÖLGE MÜD.