Türkiye'nin önemli ayçiçeği üretim merkezlerinden Trakya'da aşırı sıcaklar ve kuraklığın ayçiçeğinde verim ile kaliteyi düşürmesi öngörülüyor.
Edirne, Tekirdağ ve Kırklareli'nde hava sıcaklıkları mevsim normallerinin üstünde seyretti ve ayçiçeğinin gelişim döneminde beklenen yağmurlar yağmadı.
Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi (NKÜ) Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fadul Önemli, AA muhabirine aşırı sıcakların ayçiçeğini olumsuz etkilediğini söyledi.
Prof. Dr. Önemli, Trakya'daki ayçiçek üreticilerinin bu yıl daha önce yaşamadıkları verim ve kalite kayıpları yaşamaya başladığını ifade etti.
Aşırı sıcaklar nedeniyle ayçiçeğindeki verim kayıplarının yüksek rakamlara ulaşmasının beklendiğini dile getiren Önemli, "Bu sene aşırı sıcaklıklar nedeniyle ayçiçeğinde verim ve kalite kaybı oluşuyor. Normalde ayçiçeğini istediği sıcaklıklar 25-28 derece. Yetişme mevsiminde de 300-400 milimetre yağış düştüğünde dekarda 350-400 kilogram verim elde etmek mümkün. Bu sene sıcaklıklar 40 dereceye çıktı ve ayçiçeğinin yağış istediği dönemde yağış olmadı." dedi.
Önemli, bazı bölgelerde aşırı sıcaklık nedeniyle bitkilerin çiçeklenmelerini bile tamamlayamadığını, bu nedenle verimde önemli düşüşler yaşanacağını aktardı.
Erken ekim yapılan yerde yapılan hasatlarda dekarda ortalama 50 kilogram ürün alındığını ifade eden Önemli, Trakya'nın yüzde 70'inin kuraklıktan etkilendiğini dile getirdi.
Daha önce ayçiçeğini etkileyen bu kadar aşırı sıcaklığın görülmediğini anımsatan Önemli, şunları kaydetti:
"Ayçiçeklerini ekiminin yapıldığı zamanda etkili olan yağışlar ayçiçeğini negatif etkiledi. Yüksek sıcaklık var, kuraklık var ve ayçiçeğinin istemediği dönemde etkili olan yağış var. Bu yağış kök gelişmesini, köklerin derine gitmesini engelledi. Bu da ayçiçeğinin kuraklıktan daha fazla etkilenmesine neden oldu. Verim kayıplarının yüzde 70'e ulaşması bekleniyor.
Yağış almayan yerlerde verimlerde yüzde 70 düşüş bekleniyor. Ayçiçeğinde yüzde 45-50 olan yağ oranları yüzde 35'lere düşecek. Trakya'da 2 milyon dekar alanda ayçiçeğinde olumsuzlukla karşılaşılacak."
"Hassas dönemde yağış olmadı"
Trakya Üniversitesi Bitki Islahı Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Yalçın Kaya, ayçiçeğinin gelişim sürecinde yeterli yağışların görülmediğini ifade ederek, "Verimi belirleyecek hassas süreçlerde yağış olmadı. Bunun yanında bir de yüksek sıcaklıklar gelince dane doldurmada sorun yaşandı. Sıcaklar nedeniyle çiçeklenme döneminde olan ayçiçekleri kavruldu, süt olum devresinde olanlar ise mevcut suyunu kaybetti. Bu yıl ayçiçeği açısından zor günler geçiriliyor." değerlendirmesinde bulundu.
"Kuruma ve çürümeler yaşanıyor"
Kırklareli Ziraat Odası Başkanı Ekrem Şaylan, sıcaklar ve kuraklık nedeniyle bazı ayçiçeği tarlalarında kuruma ve çürümelerin yaşandığının tespit edildiğini söyledi.
Ayçiçeğinin kafa ve dane oluşumunu tamamlayamadığını ifade eden Şaylan, verim kayıplarının yaşanabileceğini belirtti.
Şaylan bazı tarlalarda tohum çeşitlerinde de sorunlar yaşandığını dile getirerek, şunları kaydetti:
"Ayçiçeğinin çıkışı çok güzeldi, sağlıklı görünüyordu fakat kafa oluşumunu tamamlamadı. Küçük bir kafa yaptı ve içinde danesi yok. Bu da tüm üreticilerimizi sıkıntıya soktu. Yaşanan bu sorun rekolteyi de olumsuz etkileyecek. Her tarlada değişik miktarlarda zarar var. Bazı tarlada yüzde 50, bazısında ise yüzde 100 sorun var."
"Yakıcı sıcaklar çok etkili oldu"
Edirne Ziraat Odası Başkanı Hüseyin Arabacı, özellikle geç dönemde ekilen ayçiçeklerinin sıcaklardan etkilendiğini ifade etti.
Aşırı sıcakların kalite ve verimi düşüreceğini aktaran Arabacı, "Ayçiçeği önemli bir ürün. Yakıcı sıcaklar çok etkili oldu. Yetersiz yağışlar nedeniyle bitkinin gelişimi beklendiği gibi olmadı." diye konuştu.
15-08-2023- Mesut Karaduman,
