Her yerel seçim öncesi gündeme gelen Bandırma'nın il olma konusu yeniden karşımızda. Ama bu kez işaretler ciddi.
Bandırma il olursa Büyükşehir olabilir mi? Şimdilik hayır. Mevcut kanuna göre toplam nüfusu 750.000’den fazla olan illerin il belediyeleri kanunla büyükşehir belediyesine dönüştürülebilir. Bandırma'nın il yapılması durumunda merkez ilçeden başka Gönen Erdek Adalar Belediyelerinin yanı sıra olasılık olarak söz edilen komşu ilçeler Karacabey,Mustafakemalpaşa ve Biga nın dahil edilmesi halinde bile bu rakama ulaşılamıyor.
Cumhuriyetin 100 yılında 100 il sloganıyla yine karşımıza çıkan il konusu bu kez ciddi oranda heyecan yaratan gelişmeler içeriyor. Dolayısıyla düşüncelerimizi yazma zorunluluğu doğdu.
Öncelikle Bandırma'nın il olma talebi çoklarımızın sandığı gibi şehir milliyetçiliğiyle ilgisi yok, rasyonel bir talep. Balıkesir'in gölgesinde kalan gelişmeye açık bir kentin artık önünün açılması talebidir.
Balıkesir eşrafının Bandırma'nın bu talebine hep olumsuz bakmış olmasının nesnel gerekçeleri bu güne kadar mantıklıydı ancak Başkan Yücel Yılmaz döneminde bitirilen projeler Organize Sanayi ve Üniversite gibi pek çok diğer yatırımlar ve atılımlarla artık Balıkesir'in Bandırma'ya ekonomik ihtiyacı kalmadığı gibi Bandırma'dan kurtulursa rahatlayacaktır diye düşünüyorum.
*
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin "Yeni yüzyılda, 100 il, 1000 ilçeden müteşekkil idari yapısıyla gücüne güç katmış bir Türkiye’yi inşa ve ihya etmemiz mümkündür" şeklinde ki açıklamasıyla ciddiyet kazanan gelişme için Bandırma'da toplantılar yapılıyor. Artık hepimizi biliyoruz ki bu süreç sadece sayın Bahçeli nin bir dileği değil ön hazırlıkları yapılmış bir projeler manzumesinin parçasıdır ve siyasi nitelikler içermektedir. Bu hesapların içeriği Bandırma halkı umursamıyor . Biga'nın yahut Mustafakemalpaşa veya Karacabey'in Susurluk'un katılımıyla oluşturulacak il yapılanmasının AK Parti'nin siyasi beklentilerine uygun olup olmayacağı sıradan vatandaşın umurunda değil.
Bandırma'nın il olma isteği ve arzusu ile ilgili kuruluş yıllarından başlayan öyküsü Bandırma 'lıların ezberinde . Bu konuda Bandırma'nın kuruluş yıllarında bile hak ettiği halde "özellikle" il yapılmayıp Balıkesir'e bağlanmasının resmi tarihle ilişkili gerekçeleri olduğunu çok kez dile getirmiştim . Ancak artık 100 yıla geldik ve siyasi konjonktür öylesine hassas hesaplara geldi ki öyle anlaşılıyor ki Bandırmalılar istemese bile İl yapılacak .
Öncelikle il olmayı bekleyen diğer ilçelere bakalım . Fethiye, İskenderun, ,Midyat, Kahta, Polatlı, Kozan, Ünye, Ergani, Konya Ereğli, Elbistan, Balıkesir Edremit, Lüleburgaz, Nazilli, Cizre, Erciş, Zonguldak Ereğli, Manavgat, Siverek, Çorlu, İnegöl, Tarsus ve Alanya . Baktığımızda bu ilçelerden il olma gerekçeleri bilimsel ve mantıklı gerekçeleri olan ilk beş ilçe arasında olduğumuzu düşünüyorum.
İl olma kriterlerine bakacak olursak nüfusunun 100 bini geçmesi, il merkezine en az 30 kilometre uzaklıkta olmasının yanında çok sayıda reel neden var.
Balıkesir 2012 yılında apar topar Büyükşehir oldu. Kimseye sorulmadan meclis komisyonlarında görüşülüp mecliste kabul edildi. Bunda Balıkesir'in geniş verimli el değmemiş coğrafyasının iştah kabartan rantı vardı. Ve Büyükşehir Belediyesi kanununa göre yeniden yapılanma süreci 5 yıl sürdü. Özellikle kırsal yerleşimlerde yaşayanlara hiç sorulmadan tartışılmadan yine siyasi nedenlerle çarpık hizmet anlayışı koskoca coğrafyada kaos yarattı. Merkeze onlarca kilometre uzak dağ köyleri gelenekler yok sayılıp şehirdeymiş gibi mahalle yapıldı. 20 ilçeyle hizmetler nasıl koordine edilecekti neticede çok fazla yönetimsel zaman ve bütçe israfları yaşandı. Bunun sonuçlarını sancılarını hep birlikte yaşadık yaşıyoruz. Dolayısıyla Bandırma'nın il olması bütçe kaynak israfını önleyeceği gibi yerinden organize edilecek yatırımların rantabl kullanılacağını düşünüyorum.
*
Balıkesir Büyükşehir olarak Bandırma ile ilişkilerinde rahmetli Edip Uğur olsun, Kafaoğlu olsun şimdi Yücel Yılmaz'da bence samimi niyetlerle işe başladılar. Büyükşehir kanunu çerçevesinde birlikte bir sinerji yaratarak karşılıklı çıkarların dengelendiği hizmet arayışlarında çözüm aradılar kuşkusuz. Ama bu zordu eşyanın tabiatına uymuyordu. Bandırma nın farklı demografik yapısı bu niyetlere hep şüpheyle baktı ve Bandırma kent olarak bu süreçten hep zararlı çıktı. 100 yıl önce tıkır tıkır çalışan lojistik hatların devamında İdo'yu kaybetti Demiryolu ulaşımını kaybetti. Sivil havaalanı unutuldu. Kaybedilmiş on yıllar var. Zaman içinde politik rekabet nedenleriyle kadükleştirilen projeler karşılıklı rövanş hamleleriyle yılların kaybedilmesine yol açtı.. Bunun son örneğini bu dönemde net yaşadık. Nitekim Balıkesir merkez adına başarılı hizmetlerini izlediğimiz Büyükşehir Başkanı Yücel Yılmaz'la Bandırma Belediye Başkanı Tolga Tosun'un görev başlangıcında birlik beraberlik görüntüleri umut vericiydi ama kısa sürede siyasi çekişmelerle bitirildi. Yani kişisel iyi niyetlerde iş siyasete gelince işe yaramıyor. Ve Bandırma adına yaşanan hep kayıp.. Büyükşehir kaynaklarından Bandırma'ya sadece istihdam anlamında katkı oldu yatırımlardan faydalanamadı. Bugün kime sorsanız Büyükşehir uygulamasından hoşnut değil herkes hizmet alınmadığını söylüyorsa boşuna değil . Köylerde bin yıllık meraların il ve ilçe yönetimlerince vahşice satılarak kaynak sağlanması bu kaynakların satılan mahalleler için kullanılmaması yerel yöneticilerin ihaneti olarak görülüyor.
Öte yandan coğrafik gerekçe olarak büyük sıkıntı şu ki; Bandırma nın bağlı olduğu İl'e erişimi büyük problem . İnsanlar günübirlik olarak resmi ihtiyaçları için Balıkesir'e gittiğinde bile çoğu zaman basit gerekçelerle geri gönderilmek zorunda bırakıldığını zaman ve maddi kayıplar yaşadığını biliyoruz. Düşünün bir tüketici bile basit bir şikayeti için Balıkesir'e gitmek zorunda .Bir de MARMARA İlçesini ve bağlı Adaları düşünün ki bu çağda bu sıkıntılar büyük haksızlık. Bandırma yatırım alamayan bir kent olarak İl olma süreci çok önemli olsa da bu konuda çabaların üstünkörü genel geçer toplantı ve açıklamalarla geçiştirilmesi ile değil ciddi eylemler gerekiyor. Sırası gelmişken Bandırma'nın il olma konusu ne zaman gündeme gelse milletvekillerinden hiç ses çıkmaz uzaktan izlerler Bandırma'yı perde arkasından yöneten muhterem eşraftan da bir girişim duymayız. Örneğin Büyükşehir Başkan Adayı Ahmet Akın yada CHP nin güçlü isimlerinden Mehmet Tüm Bandırma'nın il olmasını istiyor mu ? Önceki dönem Belediye Başkanı Dursun Mirza'nın dikkat çektiği gibi sadece 4 aylık yaz turizmi potansiyeliyle nüfus itibariyle Bandırma'yı geçen Edremit'in il olma konusunda öne geçtiği uyarısı umarım vatan hainliği olarak algılanmaz dikkate alınır çünkü malum bizde doğru söyleyeni aforoz ederler. Yalanlarla avutanı da göklere çıkarırlar.
Bandırma Üniversitesiyle bir dünya kenti hatta sahilindeki üstelik devlete ait Asit Fabrikası'nın kilitlediği imar sorununu aşarsa bölgenin metropol kenti olma adayı. Bursa demiryolu ağının gelmesiyle lojistik avantajına bir yenisi eklenecek ve çok net hızla büyüyecek.. Dolayısıyla Nüfus büyüklüğüyle Büyükşehir Kanununun kısıtlamalarında bu süreç hep yara alır. Bandırma'yı rasyonel yönetebilmek için güçlü etkin yönetsel birimler gerekli bu konuda yetişmiş tecrübeli insan kalitesi yeterli. Ama bilimsel olarak uzmanlarca desteklenmesi şart. .
Dolayısıyla Bandırma'nın il yapılmasının istikrar ve refah getireceği kesin ama arkasında sosyo/ekonomik nedenler den önce siyasi beklentiler olduğunu tekrar ifade edeyim..
Siyasi iktidar Güney Marmara'nın AK Parti tarafından yönetilmesi için ilçe ilçe, köy köy sandık hesaplarıyla kazan kazan yaklaşımında. Bandırma'nın demografik yapısı dinamiktir beklentilerine ve mantığına uygun bu yaklaşıma peşin olursa olumlu yanıt verebilir. Ama veresiye olursa bence bu niyetler boşa çıkabilir.
18-06-2023/MEHMET LEVENTOĞLU